چکیده:
در سیستم بانکی ایران، تجهیز منابع و تخصیص آن در قالب تسهیلات مالی، کماکان اصلی ترین وظیفه بانکهای تجاری را تشکیل می دهد. بنابراین هنگام تصمیم گیری نسبت به اعطای تسهیلات بررسی همه جانبه درخواست تسهیلات به منظور به حداقل رساندن ریسک عدم بازپرداخت از اهمیت خاصی برخوردار است و شایسته است کارگزاران اعتباری در استفاده هر چه اصولی تر از منابع و کاستن خطرات احتمالی از جمله ریسک اعتباری به عنوان مهمترین نوع خطر، کوشا باشند. سوال مهمی که در پژوهش حاضر مطرح می باشد عبارت است از اینکه آیا بین شاخصهای ریسک اعتباری و انجام تعهدات مشتریان ارتباط معنی داری وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال، شاخصهای ریسک اعتباری که بیشترین همبستگی با بازپرداخت تعهدات مشتریان دارند را تعیین نموده و مدلی طراحی می کنیم که بر اساس آن عددی به عنوان شاخص اعتباری وام گیرنده در تصمیمات اعتباردهی تعیین گردد. در این خصوص از گزارشهای اطلاعات اعتباری و مالی شرکتهای تولیدی که از تسهیلات فروش اقساطی بلند مدت بانک ملت طی سالهای 1378-1382 بهره مند گردیده اند، استفاده شده است بطوریکه با بکارگیری تحلیل های چندمتغیره فرضیه وجود ارتباط معنی دار بین شاخصهای ریسک اعتباری و انجام تعهدات مشتریان، مورد تایید واقع و در کنار آن مدلی تحت تابع ممیز جهت اندازه گیری وضعیت اعتباری شرکتهای تولیدی مشتری بانک ملت ارایه گردیده است
خلاصه ماشینی:
بعبارتی با قبولی فرضیه وجود ارتباط معنیدار بین شاخصهای ریسک اعتبـاری و توانایی بازپرداخت بموقع تعهدات مشتریان میتوان مشتریان تسهیلات فروش اقساطی را بـا توجه به شاخص های مدل به دو دسته مشتریان دارای ریسک اعتبـاری بـالا (بدحسـاب ) و یـا ریسک اعتباری پایین (خوش حساب ) تفکیک کرد و یا میزان احتمال قصور در بازپرداخـت را برای آنان برآورد نمود.
همانطور که در بخش مروری بر مطالعات قبلی اشـاره شـد، در مطالعـات قبلـی نسـبتها و شاخصهای حائز اهمیت زیادی توسط محققین شناسایی شده است که دراین تحقیق با توجه به مطالعات انجام شده ، در ابتدا بـر اسـاس اطلاعـات منـدرج در گـزارش اطلاعـات اعتبـاری و صورتهای مالی، فهرستی متشکل از ٤٦ متغیر بـالقوه ( بـه ترتیـب شـامل ٥ متغیـر از گـزارش اطلاعات اعتباری و ٢١ نسبت برای هر سال مالی) جهت بررسـی و ارزیـابی تهیـه گردیـده و نهایتا متغیرها در ٧ شاخص ریسک اعتباری استاندارد ذیل دسته بندی گردیده اند که شاخصهای مذکور اساس تعیین ریسک اعتباری( ابزار و روشهای تعیین میزان توانایی بازپرداخت تعهـدات از سوی مشتریان ) میباشد.
٤- از بین شاخصهای ریسک اعتباری استفاده شده دراین تحقیق ، بدون در نظر گـرفتن اثـرات متقابل شاخصها، نسبت بازده دارایی دو سال مالی قبل از اخذ تسهیلات در آزمون اسپیرمن بیشترین سهم را در تفکیک مشـتریان بـه دو گـروه شـرکتهای بـا ریسـک اعتبـاری بـالا و شرکتهای با ریسک پائین دارد.
Altman, "Financial Ratios Discriminant Analysis & Prediction of Corporate Bankruptcy" Journal of Finance, 23 sept, 1968.