چکیده:
ﻫﺪف از ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ آن ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ را ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻤﻮد.ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻠﯿﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎی ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ 1390 ﺗﺎ 1393 ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و از اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻃﺒﻖ روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﺣﺬﻓﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ 102 ﺷﺮﮐﺖ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری را ﺗﺸﮑﯿﻞ دادﻧﺪ. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻧﻈﺮ ﻫﺪف ﮐﺎرﺑﺮدی و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ روش ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از ﻧﻮع ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ اﺳﺖ. ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ از روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ، ﻣﺪل ﯾﺎﺑﯽ ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری و دو اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻣﻌﺮوف درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ (CHAID,C&RT) ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎی SPSS,SMARTPLS,CLEMENTIN ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد 24 ﻧﺴﺒﺖ از ﮐﻞ 28 ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺎﻟﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه، در ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺻﻠﯽ PCA اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎ در 7 دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ وزن ﻫﺮ ﯾﮏ از آﻧﻬﺎ از وارﯾﺎﻧﺲ ﮐﻞ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﮔﺮدﯾﺪ.در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻮع رواﺑﻂ و ﻣﯿﺰان ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺗﺎﯾﯿﺪی در ﻣﺪل ﯾﺎﺑﯽ ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﻣﺪل اﺻﻠﯽ اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ.ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺗﺮﺳﯿﻢ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎی درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ دﻗﺖ را اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در ﻣﯿﺎن ﮐﻠﯿﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎ،ﻧﺴﺒﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺎﺛﯿﺮ را در ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد دارد.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحقیق پس از انجام تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که تعداد ٢٤ نسبت از کل ٢٨ نسبت مالی در نظر گرفته شده ، در ارزیابی عملکرد شرکت موثر بوده که با استفاده از آنالیز فاکتور اصلی PCA این نسبت ها در ٧ دسته بنا بر وزن هر یک از آنها از واریانس کل دسته بندی گردید.
علی نژاد ساروکلائی و افشار زیدآبادی(١٣٩٣) در پژوهشی به بررسی تطبیقی تحلیل صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل تحلیل پنجرهای و مدل های تحلیل مبتنی بر زمان پرداخته و به این نتیحه رسیدند که روش تحلیل مبتنی بر زمان گذشته نگر به عنوان روش برتر نسبت به روشهای دیگر می باشد و با در نظر گرفتن عامل زمان ، اطلاعات مفیدی در مورد روند تغییرات نیز می توان ارائه نمود.
همچنین در پاسخ به سوال دوم تحقیق که به دنبال شناسایی مهمترین نسبت های مالی اثر گذار بر عملکرد شرکت است ، می توان اذعان نمود که با توجه به آنالیز درخت رگرسیون که بخشی از وظایف درخت تصمیم است تحت عنوان اعتبار سنجی مدل های اندازه گیری و مدل یابی معادلات ساختاری مشخص گردید که از بین هفت عامل شناسایی شده توسط تحلیل عاملی اکتشافی، عامل فعالیت که خود شامل نسبت های گردش دارایی های خالص ، دارایی های بلند مدت ، مجموع دارایی ها، دارایی های جاری و دارایی های ثابت ، حقوق صاحبان سهام ، موجودی کالا، نسبت سود خالص به مجموع دارایی ها و نسبت سود قبل از مالیات به حقوق صاحبان سهام می باشد، بیشترین تاثیر را عملکرد شرکت دارند.