چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، مقایسۀ عوامل استرسزای مربیان حرفهای فوتبال ایران است. جامعۀ آماری پژوهش را 92 نفر از سرمربیان و مربیان شاغل در لیگ برتر و دسته یک فوتبال ایران تشکیل میداد. نمونۀ آماری برابر با جامعۀ آماری انتخاب شد و در مجموع 72 مربی (79 درصد) در تحقیق شرکت کردند. پرسشنامۀ محققساختۀ عوامل استرسزای مربیان حرفهای فوتبال با مطالعۀ مبانی نظری در فرآیندی اکتشافی تنظیم و با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، شش عامل شناسایی شد. برای آزمون فرضیههای پژوهش از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی، آزمون t مستقل و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنیداری 05/0 ≤p استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بهترتیب عوامل مالی، سازمانی - مدیریتی، انسجام تیمی، اختیار و تصمیمگیری، فوریت زمانی و فنی - رقابتی بیشترین نقش را در ایجاد استرس مربیان دارند. بهطور خلاصه، اولویت عامل استرسزای مالی و سازمانی- مدیریتی نشان میدهد که مسائل ساختاری، در مقایسه با مسائل فنی و روانشناختی به توجه بیشتری نیاز دارند.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحقیقات بسیاری نشان داده است که شرکتکنندگان در ورزش و افراد شاغل در ورزش مانند مربیان عوامل استرسزای زیادی را تجربه میکنند (8-4)؛ مثلا ویلی 5 (1994) ادارۀ موفقیتآمیز تیمهای ورزشی را مهارتی پیچیده میداند (9) و رایلی 6 (2005) بیان میکند Stress Lazarus Wishnietsky & Felder Cooper & Henry & Stephen Vealey Reilly مسابقات جدید در سطح حرفهای پرفشارتر از آن است که در متون علمی گزارش شدهاند (10).
Bird Gilmário & Marina & Francisco & Celso Frey Kelley & Timothy Surujlal & Nguyen Williams & Kendall زمینۀ مطالعات مربوط به استرس این است که عوامل استرسزا باید در هر ورزش خاص و شرایط حاکم به آن ورزش بررسی شود (21)؛ از اینرو به تازگی تحقیقات خوبی برای شناخت عوامل استرسزای مشاغل ورزشی مانند داوران (4)، دبیران تربیتبدنی (5) و مربیان آماتور (6) در کشور انجام شده است.
اگرچه این موضوع نشاندهندۀ شیوع و یکسانی این عوامل در اغلب مربیان است، نمیتوان اهمیت و اولویت عامل مالی و مدیریتی را در کشور نادیده گرفت؛ بنابراین میتوان بیان کرد که مربیان از این عوامل بیشتر از مسائل فنی رنج میبرند، بهویژه اینکه در پژوهش حاضر علاوه بر عوامل شناخته شدۀ مذکور، عوامل انسجام تیمی و اختیار و تصمیمگیری نیز بهعنوان دو عامل استرسزای جدید مربیان فوتبال ایران گزارش شدند که در تحقیقات دیگر به این عوامل اشاره نشده بود.
تقریبا در بیشتر تحقیقات این عامل بهعنوان عامل مهم استرسزا در شغل مربیگری (38، 37، 25، 20، 13) و همچنین مشکلات مالی در باشگاههای فوتبال ایران نیز گزارش شده است (34، 32)؛ بنابراین توجه به مشکلات مالی و تلاش برای برطرف کردن آن نهفقط در روند کار تیمی، بلکه در کاهش استرس مربیان نیز اثر میگذارد.