چکیده:
تاریخ فرهنگ و هنر ایران پیش از اسلام و پس از آن نشان می دهد ایرانیان اگر بخشی از تنشان از جامه بیرون باشد، آن را بی شرمی می دانند و مایل هستند جامه ای بپوشند که سرتا پایشان را فرا بگیرد.اما در بررسی آثار ادبی به نمونه هایی بر می خوریم که به برهنگی سر یا پا اشاره شده است .
همان طور که پوشش ها ،مجموعه ای از پباورهای فرهنگی هر جامعه را نشان می دهند،هر نوع برهنگی(سر، تن و پا)هم دارای مفاهیم نمادین فرهنگی و اجتماعی است که بررسی و شناخت آنها در آثار ادبی راهگشای پژوهش های انسان شناسی فرهنگی و جامعه شناسی است و نتایج آن به بهبود زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم ودرک بهتر آثار ادبی و حفظ هویت فرهنگی کمک می نماید؛زیرا ادبیات زبان بیان فرهنگ و تمدن هر کشوری است ونمادها چکیده اسطوره ها و بیانگر آداب و آیین اقوام اند وبه دلیل چند لایگی و چند مدلولی رمز و راز یک فرهنگ را با خود حمل می کنند.
پای برهنه در ادب فارسی نماد احترام و بزرگداشت ، بندگی و تواضع، اشتیاق و وصال ،بی توجهی به خلق و زینت دنیا، مجازات ، سوگواری ، نذر، حاجتمندی و فقر است .عقلای مجانین نیز پابرهنه اندتابا ظاهر دیوانگان بهتر بتوانند انتقاد و اعتراضشان را به گوش دیگران برسانند.
در این پژوهش با رویکردی توصیفی و تحلیلی و استفاده از مستندات کتابخانه ای به نمادشناسی پای برهنه در آثار نظم و نثر فارسی از آغاز تا دوره مشروطه پرداخته شده است.
Couplet is called Seytak in Sistani dialect that is simple and easy to understand for all Persian-speaking persons. Seytak is more extensively common among Sistani people than the other kinds of songs. The theme of most of these couplets (Sytak) is love and life. Several concepts such as joys، sorrows، concerns، interests، as well as complaining of life’s problems and difficulties، disloyalty، expectation، eagerness and waiting، working and religious beliefs can all be seen in these couplets. The present paper deals with examining the themes of different types of Sistani songs. It also intends to review the artist’s main thought and original thinking by investigating the Seytak in terms of thematic analysis in order to achieve a better understanding of the culture، history، beliefs، traditions، feelings and customs of life of the people who live in Sistan region. The themes of these couplets are classified under four main categorizations including faith، romance، business activities، and social concepts. The other concepts are conveniently categorized under these four main headings. According to the findings، 54% romance concepts، 22/4% social content، 15% of the issues related to faith and 8/57% business activities as the most important concepts were observed in the couplets. The greatest percentage of romance concepts emphasized on using love as an enduring and frequently used literary element in Sistani Seytak.
خلاصه ماشینی:
نمادشناسي پاي برهنه در فرهنگ و ادب فارسي (از آغاز تا دورة مشروطه ) * ١ مير جلال الدين کزازي ٢ منصوره عرب (تاريخ دريافت : ٩٦/٢/٢، تاريخ پذيرش : ٩٦/٩/٢٠) چکيده تاريخ فرهنگ و هنر ايران پيش از اسلام و پس از آن نشان ميدهد ايرانيان اگر بخشي از تنشان از جامه بيرون باشد، آن را بيشرمي ميدانند و مايل هستند جامه اي بپوشند که سرتا پايشان را فراگيرد؛ اما در بررسي آثار ادبي به نمونه هايي برميخوريم که به برهنگي سر يا پا اشاره شده است .
همان طور که پوشش ها، مجموعه اي از باورهاي فرهنگي هر جامعه را نشان ميدهند، هر نوع برهنگي (سر، تن و پا) هم داراي مفاهيم نمادين فرهنگي و اجتماعي است که بررسي و شناخت آن ها در آثار ادبي راهگشاي پژوهش هاي انسان شناسي فرهنگي و جامعه شناسي است و نتايج آن به بهبود زندگي اجتماعي و فرهنگي مردم و درک بهتر آثار ادبي و حفظ هويت فرهنگي کمک ميکند؛ زيرا ادبيات زبان بيان فرهنگ و تمدن هر کشوري است و نمادها چکيدة اسطوره ها و بيانگر آداب و آيين اقوام هستند و به - دليل چندلايگي و چندمدلولي رمز و راز يک فرهنگ را با خود حمل ميکنند.
١. مقدمه تاريخ هنر ايران نشان ميدهد، ايرانيان پيش از اسلام و پس از آن ، علاقه اي به نمايش واقع نما از پيکر برهنۀ آدمي نداشته اند و تنها در دوره هاي کوتاهي چون عصر ساساني و قاجار به سبب مراودات گسترده و تأثيرپذيري از غرب اين سنت دگرگون شده است (محمدي وکيل و بلخاري قهي، ١٣٩٣:١٢).