چکیده:
اگرچه، استناد به واقعیت امور، همواره بهعنوان یک اصل در نظام معاملات، منشأ اثر و مورد توجه بوده است، گاه این اصل بهنحو ناعادلانهای با حقوق افراد در تقابل قرار میگیرد؛ افرادی که با ناآگاهی از واقع امر و با اعتماد به وضعیت ظاهری امور، در معاملهای داخل شدهاند و سپس با کشف واقعیت، حقوقِ ایشان بهصورت غیرمنصفانهای در معرض تضییع قرار گرفته است. نظریۀ «عمل به ظاهر» بهعنوان راهکاری در راستای جبران این وضعیت و حمایت از حسن نیت افراد و استحکام معاملات در حقوق برخی کشورها، پا به عرصۀ وجود نهاد. با وجود نفوذ این نظریه در لایههایی از حقوق ایران، بهنظر میرسد که بهرهگیری از ظرفیتهای حقوق بومی چون اصالت الظهور، «غرور» و «لاضرر»، ما را از عاریه گرفتن این تأسیس حقوقی بینیاز ساخته است و میتواند راه را برای ایجاد سازوکاری بومی در راستای تحقق هدف مذکور، هموار سازد.
Although، the reliance on reality is always significant and effective in law but sometimes، this rule lie in conflict with civil rights. The rights of people who enter into a transaction while they were unaware of reality and have confidence in appearance that is reliable for reasonable person but the discovery of reality violated their right، inequitably. Indeed، the theory of appearance was initiated to repair this situation and protect of good-faith and the stability of transactions. Although، the influence of this theory is visible in Iranian law but it seems that the use of the of origins of Iranian law، make us needless of borrowing this legal establishment. Some issues such as "the principle of appearance"، the rule of "ghorur"، "La-zarar" and make a way toward creating a local mechanism to fulfilling of mentioned purpose.
خلاصه ماشینی:
گفتاری در نقد و بررسی نظریة حقوقی «عمل به ظاهر» احسان لطفی استادیار گروه حقوق دانشگاه بین المللی امام رضا (ع ) (تاریخ دریافت : ١٣٩٤/١/٣١ - تاریخ تصویب : ١٣٩٤/٧/٥) چکیده اگرچه ، استناد به واقعیت امور، همواره به عنوان یک اصل در نظام معاملات، منشأ اثر و مورد توجه بوده است ، گاه این اصل به نحو ناعادلانه ای با حقوق افراد در تقابل قرار می گیرد؛ افرادی که با ناآگاهی از واقع امر و با اعتماد به وضعیت ظاهری امور، در معامله ای داخل شدهاند و سپس با کشف واقعیت ، حقوق ایشان به صورت غیرمنصفانه ای در معرض تضییع قرار گرفته است .
قائلان به این نظریه همواره بر اهمیت توجه به وضعیت ظاهری در رو ابط حقوقی تأکید می کنند و بر این اعتقا دند که « اعتماد موجه و مشروع »٢ فرد بر یک وضعیت ظاهری ، درصورتی که با حسن نیت وی نیز مقارن باشد، باید از سوی حقوق مورد حمایت قرار گیرد (٤ .
البته باید توجه داشت که نوع نگاه به این مقوله در منابع فقهی و حقوقی ما لزوما بر دیدگاه نظریه پردازان خارجی در نظریۀ «عمل به ظاهر» انطباق ندارد و تفاوت عناصر زمان و مکان در خلق این تفکرات ، نگرش های متفاوتی را نیز در این خصوص ایجاد کرده است .
Civil, n) البته باید توجه داشت که نگاه ها به اصل حسن نیت در نظام های حقوقی مختلف یکسان نیست ، اما وجه اشتراک تمامی آنها این است که حسن نیت به عنوان ابزاری برای گریز از شدت و جدیت اعمال مضیق و خشک قواعد مربوط به قرارداد استفاده می شود؛ آنها همه در پی چیزی به نام «انصاف » هستند.