چکیده:
سوررئالیسم مکتبی هنری- ادبی است که در اوایل قرن بیستم در فرانسه ظهور کرد و هدف داعیان آن
رسیدن به«واقعیت برتر»بود.رویا، نگارش خودکار، دیوانگی، طنز، اروتیسم، امر شگفت و جادو، اشیای
سوررئالیستی و تصادف عینی از وسایل عمل سوررئالیست هاست. زکریا تامر، داستان نویس معاصر
سوری، از جمله نویسندگان عربی است که مطالعه آثارش، نشاندهندة تاثیر وی از چنین نگرشی در
گزینش سوژه ها و فضاهای داستانی بوده است. مقاله حاضر با بررسی سه مجموعه نخست داستان های کوتاه تامر بر اساس اصول و مبانی مکتب سوررئالیسم، سیر تحول دهه آغازین نویسندگی او را از این
منظر بررسی و تحلیل کرده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که زکریا تامر در مجموعه نخست
خود (صهیل الجواد الابیض) پایبندی بیشتری به سوررئالیسم فرانسوی دارد و اکثر داستان هایش در
فضایی رویاگونه و فراواقعی روایت می شود. وی در مجموعه های دوم ( ربیع فی الرماد) و سوم ( الرعد)
به سمت بومی کردن این نگرش پیش می رود؛ بگونه ای که باوجود کمرنگ شدن مولفه های سوررئالیستی
در داستان ها، فضای کلی آنها همچنان سوررئالیستی است. نکته قابل توجه در این روند، نزدیک شدن
تامر به نوعی سوررئالیسم اجتماعی است که تضاد آشکار با جنبه فردگرایانه این مکتب دارد.
خلاصه ماشینی:
سیر تحول سوررئالیسم در آثار زکریا تامر براساس مطالعة موردی سه مجموعة صهیل الجواد الأبیض، ربیع فی الرماد و الرعد 1 معصومه نعمتی قزوینی، استادیار زبان و ادبیات عربی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی شکوه السادات حسینی، استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی فائقهالسادات میرمحمد حسینی، کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی چکیده سوررئالیسم مکتبی هنری- ادبی است که در اوایل قرن بیستم در فرانسه ظهور کرد و هدف داعیان آن رسیدن به «واقعیت برتر» بود.
یافتههای این پژوهش نشان میدهد که زکریا تامر در مجموعة نخست خود (صهیل الجواد الأبیض) پایبندی بیشتری به سوررئالیسم فرانسوی دارد و اکثر داستانهایش در فضایی رؤیاگونه و فراواقعی روایت میشود.
- نقد و ترجمة کتاب «ربیع فی الرماد» زکریا تامر و شرح حال مختصری از نویسنده، حسنیه خزائی، دانشگاه تهران (1387ش): افزون بر ترجمة کامل مجموعه، نمونههایی اندک و تصادفی یا برگزیده از جنبههای سوررئالیستی موجود در این مجموعه (ربیع فی الرماد) ذکر شده است.
- «سوررئالیسم در داستانهای شیهة اسب سپید زکریا تامر»، علی نوروزی و فاطمه صحرایی، مجلة زبان و ادبیات عربی (1393ش): این مقاله سوررئالیسم را در یکی از سه مجموعة نخست زکریا تامر بررسی کرده است.
علاوه بر نمونههای ذکر شده، کارهای دیگری نیز بر روی آثار تامر انجام شده که نزدیکی با موضوع مورد بحث ندارند؛ اما همگی نگاهی گذرا به سوررئالیسم داشتهاند؛ مانند - «تحلیلی روانکاوانه از داستان سیاه زنگی از کتاب شیهه اسب سفید زکریا تامر» نوشتة شهریار نیازی و اویس محمدی، مجلة زبان وادبیات عربی (1391ش): یکی از داستانهای مجموعة صهیل الجواد الأبیض در این مقاله تحلیل روانکاوانه شد و به سوررئالیستی بودن این داستان اشاره شده است.