چکیده:
حسابرسی داخلی نوین در ایران، بهتازگی در کانون توجه قرارگرفته است لذا تاکنون بسیاری از جنبههای آن ازجمله کیفیت حسابرسی داخلی و راهبردهای دستیابی و ارتقای آن، تبیین نگردیده است. همچنین پژوهشهای گذشته جنبههای محدودی از کیفیت حسابرسی داخلی را مدنظر قرار دادهاند؛ بنابراین برای تبیین و توصیف جنبههای گوناگون کیفیت حسابرسی داخلی و راهبردهای ارتقای آن، برای بار نخست، با بهرهگیری از رهیافت کیفی و به کمک روش نظریه زمینهای و استفاده از مصاحبههای عمیق، ذینفعان اصلی حسابرسی داخلی موردپژوهش قرار گرفتند. برای این منظور با 33 نفر از ذینفعان اصلی (استفادهکنندگان و ارائهکنندگان) حسابرسی داخلی در نیمه دوم سال 1395 و اوایل سال 1396 مصاحبه صورت گرفت. مضافا از دادههای متنی مندرج در 30 مقاله، یادداشت و میزگرد منتشرشده در مجلهها و نشریههای حرفهای پیرامون حسابرسی داخلی که عمدتا ارائهکننده دیدگاه ذینفعان فوق الا شاره پیرامون کیفیت حسابرسی داخلی بود، نیز استفاده شد. دادههای پژوهش به کمک روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی که مختص رویکرد نظریه زمینهای است، مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت و مقولههای کلان، مقولههای اصلی و خرد مقولهها (مفاهیم) استخراج گردید. مدل راهبردهای ارتقای کیفیت حسابرسی داخلی بر اساس رویکرد سیستمی که شامل ورودیها، فرایند، خروجیها، نتایج (پیامدها) و عوامل زمینهای است، طراحی و ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
اهم پژوهش های انجام شده داخلی در حوزه کیفیت حسابرسی داخلی ماهیت موضوع معیارهای استفاده شده به عنوان کیفیت حسابرسی داخلی (در صورت وجود) پژوهش ۱- ارتباط میان منبع حسابرسی داخلی (درون سپاری - برون سپاری ) بر کار حسابرسان مستقل صلاحیت (خبرگی )، بی طرفی ، طرز کار، جایگاه سازمانی عسگری (۱۳۹۰)، پزشک زاده (۱۳۹۱) ۲- ارتباط میان کیفیت حسابرسی داخلی و پیامدهای گزارشگری مالی کشتکار رجبی (۱۳۸۳)، ماهیت موضوع معیارهای استفاده شده به عنوان کیفیت حسابرسی داخلی (در صورت وجود) پژوهش و عملکرد سازمانی تجربه حسابرسان ، داشتن مدرک حسابدار رسمی ، نحوه گزارش دهی ، میانگین ساعت آموزش و اندازه شرکت ، اثربخشی ، وجود حسابرسی داخلی در سازمان برازنده (۱۳۹۰)، مقیسه (۱۳۹۱)، مبشری (۱۳۹۲)، عبدلی و نادعلی (۱۳۹۴) ۳- ارتباط میان وجود واحد حسابرسی داخلی و ارتقای مسئولیت پاسخگویی باباجانی و بابایی (۱۳۹۰)، باباجانی و خنکا (۱۳۹۱) ۴- تأثیر کیفیت واحد حسابرسی داخلی بر برنامه ریزی (مشتمل بر حق الزحمه ) و اتکای حسابرسان مستقل بر کار حسابرسان داخلی صلاحیت ، همکاری ، قدمت واحد حسابرسی داخلی ، بی طرفی ، اندازه واحد حسابرسی داخلی حساس یگانه (۱۳۷۹)، حساس یگانه و علوی (۱۳۸۲)، نیکبخت و معاذی نژاد (۱۳۸۸)، انصاری و شفیعی (۱۳۸۸)، حاجیها و رفیعی (۱۳۹۳)، مشایخی و همکاران (۱۳۹۵) ۵- حسابرسی داخلی به عنوان یک زمینه آموزشی مدیریت استقلال و بی طرفی (واقع بینی ) سیفی (۱۳۸۴) ۶- تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر کیفیت تصمیمات مدیریت گزارش های حسابرسی داخلی پور اسماعیلی (۱۳۸۱) ۷- بررسی اثربخشی حسابرسی داخلی جایگاه سازمانی مناسب ، استقلال و بی طرفی حسابرس داخلی ، تعریف روشن هدف های حسابرسی داخلی ، شناخت کافی مدیران از نقش و اهمیت حسابرسی داخلی ، وجود پشتوانه اجرایی کافی برای پیگیری گزارش های حسابرسی داخلی ، سنجش مهارت حسابرسان داخلی ، به روز بودن روش های رسیدگی ، منشور رسمی ، دسترسی نامحدود، بودجه کافی ، درک مدیر سازمان از حسابرسی داخلی ، کارکنان شایسته ، حمایت مدیریت ارشد و انطباق با استانداردهای حسابرسی حرفه ای خوزین (۱۳۸۳)، حسینی (۱۳۷۶)، حیدری (۱۳۸۸)، آقاجعفری (۱۳۸۸)، الیزه ای و گرامی مقدم (۱۳۹۵)، فتحی عبداللهی و آقایی (۱۳۹۶) ۸- نقش و کارکرد حسابرسی داخلی در ایران و سایر پژوهش ها - سجادی و همکاران (۱۳۸۵)، نیکخواه آزاد و قناد (۱۳۷۷)، منافی (۱۳۸۰)، مدرس و بیداری (۱۳۹۰)، موسوی شیری و همکاران (۱۳۹۲)، رحمانی و همکاران (۱۳۹۴) مهم ترین پژوهش داخلی در این حوزه پژوهش نیکخواه آزاد و قناد (١٣٧٦) است .