چکیده:
اکوتوریسم سفر هدفدار به طبیعت برای شناخت تاریخ طبیعی و فرهنگی محیط با پرهیز از ایجاد تغییر در
اکوسیستمها و تخریب محیط زیست است. ارزیایی توان حوضههای آبریز لیقوانچای و سعیدآبادچای برای
توسعهی اکوتوریسم گامی اساسی برای دستیابی به توسعهی پایدار در این منطقه به شمار میرود. پژوهش
حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی است. به منظور ارزیابی توان
اکوتوریستی منطقّه با استفاده از فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) و سامانهی اطلاعات جغرافیایی (GIS)
ابتدا با توجه به وضعیت منطقه مورد مطالعه، نظرات کارشناسان پنج خوشهی اقلیمی، مورفولوژیکی.
ژئوپدومتری، زیست محیطی و اقتصادی - اجتماعی در نظر گرفته شد که هر کدام دارای زیرمعیارهایی
بودند و روابط بین این خوشهها و زیرمعیارها تعیین شدند. مجموع کل پرسشنامه ۵ مورد بین کارشناسان
برای مقایسه و ارزیابی گزینههای موثر در ارزیایی توان اکوتوریسم توزیع گردید. به طور کلی پوشش
گیاهی (۰/۱۳۹)» شیب (۰/۱۳۲)» حیات وحش (۰/۱۱۵) و توپوگرافی (۰/۱۱۴) مهمترین متغیرهای
تاثیرگذار بر اساس وزن نهایی میباشند. در مرحلهی بعد با محاسبهی سوپرماتریس حد در هر پرسشنامه
وزن نهایی گزینهها در آن پرسشنامه تعیین شد و با گرفتن میانگین هندسی از وزنهای حاصل از هر
پرسشنامه» وزن نهایی گزینههای موثر در فرآیند ارزیابی مشخص شد. در ادامه» گزینهها به لایههای
اطلاعاتی تبدیل شدند و در نهایت با استفاده از تکنیکک FUZZY در محیط GIS با ترکیب ۱۷ لایه اطلاعاتی نقشه توان اکوتوریستی منطقه مورد مطالعه تهیه شد. بر اساس نتایج به دست آمده از نقشهی توان
اکوتوریستی، در منطقهی مورد مطالعه ۱/۴۲ درصد از سطح عالی، 7/11 درصد از سطح خوب قرار دارد.
همچنین نتایج این تحقیق نشان داد نامناسبترین مناطق جهت احداث دهکدههای توریستی دامنههای مرتفع
تشخیص داده شد. بیش از ۵۵ درصد کل محدوده را در بر می گیرد. چهره خشن کوهستانی در این ناحیه
یکی از مهمترین دلایل سهم بالای اراضی نامناسب اکوتوریسمی محسوب میگردد. با این حال همین
متغیر خود یکی از مهمترین عوامل در ایجاد وضعیت مطلوب کنونی منطقه مورد مطالعه میباشد. سطوح
عالی بدست آمده در حوضه لیقوانچای بیشتر منطبق با نیمه شمالی حوضه و مرتبط با اراضی نسبتا هموار،
اطراف روستاهای سعید آبادء ایرانق و متنق است. این وضعیت در حوضه آبریز لیقوانچای نیز صادق است.
خلاصه ماشینی:
به تصویر صفحه مراجعه شود شکل 15: میانگین رطوبت نسبی سالانه حوضههای آبریز لیقوان چای و سعیدآباد چای (درصد) ساعات آفتابی جدول (18) و شکل (16)، مجموع ساعات آفتابی ایستگاههای سینوپتیک مورد مطالعه (اهر، سراب، مراغه، سهند و تبریز) در استان آذربایجان شرقی نمایش داده شده است.
به تصویر صفحه مراجعه شود شکل 22: نقشهی فازی وزندار شیب منطقهی مورد مطالعه شکل 23: نقشهی فازی وزندار جهات شیب منطقهی مورد مطالعه به تصویر صفحه مراجعه شود شکل 24: نقشهی فازی وزندار ارتفاع از سطح دریا منطقهی مورد مطالعه شکل 25: نقشهی فازی وزندار پوشش گیاهی منطقهی مورد مطالعه به تصویر صفحه مراجعه شود شکل26: نقشهی فازی وزندار فاصله از جاذبههای حیات وحش (مناطق حفاظت شده) شکل 27: نقشهی فازی وزندار میانگین دمای سالانه منطقه مورد مطالعه به تصویر صفحه مراجعه شود شکل 28: نقشهی فازی وزندار میزان بارش سالانه منطقهی مورد مطالعه شکل 29: نقشهی فازی وزندار میانگین رطوبت نسبی سالانه منطقهی مورد مطالعه به تصویر صفحه مراجعه شودشکل 30: نقشهی فازی وزندار مجموع ساعات آفتابی سالانه منطقهی مورد مطالعه شکل 31: نقشهی فازی وزندار فاصله از مناطق مسکونی روستایی در منطقهی مورد مطالعه به تصویر صفحه مراجعه شودشکل 32: نقشهی فازی وزندار فاصله از مناطق مسکونی شهری شکل 33: نقشهی فازی وزندار فاصله از جادههای منطقهی (تبریز، باسمنج) مورد مطالعه شکل 34: نقشهی فازی وزندار کاربری اراضی منطقهی مورد مطالعه شکل 35: نقشهی فازی وزندار نوع خاک منطقهی مورد مطالعه شکل 36: نقشهی فازی وزندار زمین شناسی منطقهی مورد مطالعه شکل 37: نقشهی فازی وزندار فاصله از گسل در منطقهی مورد مطالعه به تصویر صفحه مراجعه شود شکل 38: نقشهی فازی وزندار شبکه هیدرولوژیکی (فاصله از رودخانه) منطقهی مورد مطالعه بر اساس نتایج (جدول 22) به دست آمده از نقشهی توان اکولوژیکی (شکل 40)، در منطقهی مورد مطالعه 42/1 درصد از سطح عالی، 11/7 درصد از سطح خوب، 25/35 درصد در سطح متوسط قرار دارد.