چکیده:
در اسناد بینالمللی حقوق بشر، مفاهیمی مانند اخلاق حسنه، نظم عمومی، بهداشت عمومی، منافع عمومی، حقوق و حیثیت دیگران، به عنوان محدودیتهای آزادی بیان مقرر شدهاند. به بیان دیگر به سبب آن اسناد، هیچ فردی مجاز نیست به استناد برخورداری از حق آزادی بیان، محدودیتهای مذکور را نادیده بگیرد. در این میان، اعلامیه اسلامی حقوق بشر با رویکردی متفاوت از دیگر اسناد جهانی و منطقهای حقوق بشر، به محدودیتهای آزادی بیان پرداختهاند و موارد دیگری مانند ضوابط اسلام، حرمت انبیا، مقدسات و هرآنچه را سبب نابودی یا سستی اعتقادات شود، به محدودیتهای آزادی بیان افزوده و قلمرو آنها را گسترش داده است. توسیع قلمرو محدودیتهای حق آزادی بیان در اعلامیه اسلامی حقوق بشر، آن را در جایگاهی متفاوت از دیگر اسناد بینالمللی قرار داده است و ضرورت تبیین گستره محدودیتهای مقرر در اعلامیه و چرایی آن را از دیدگاه منطق حقوق بشر ایجاب میکند. این نوشتار محدودیتهای حاکم بر حق آزادی بیان را در اعلامیه اسلامی حقوق بشر، به صورت تطبیقی با دیگر اسناد حقوق بشری ارزیابی میکند و به دنبال پاسخ به چرایی تفاوتهای موجود در گستره محدودیتهای حق آزادی بیان میان اعلامیه اسلامی حقوق بشر و دیگر اسناد بینالمللی حقوق بشر است.
In the international documents of human rights¡ concepts such as protection of morals¡ public order¡ public health¡ public interests¡ others rights and reputation have been mentioned as restrictions on freedom of speech. In other words¡ no one is entitled to neglect the above-mentioned restrictions claiming that he has the freedom of speech. Declaration of Islamic Human Rights has adopted an approach other than that of other global and regional documents of human rights and has added other cases such as Islamic rules¡ respect to prophets and sacred things and what which may lead to destruction of beliefs to these restrictions to freedom of speech. Because of extending the field of restrictions on the freedom of speech in the Declaration of Islamic Human Rights¡ this declaration has a status different from other international documents; and thus¡ the field of restrictions mentioned in this declaration and the reason behind it should be explicated from the viewpoint of human rights logic. The present writing compares restrictions governing freedom of speech (mentioned in the Declaration of Islamic Human Rights) with other documents of human rights and tries to find the reason behind difference between restrictions in this declaration on the one hand and other international documents of human rights on the other.
خلاصه ماشینی:
اين نوشتار محدوديت هاي حاکم بر حـق آزادي بيان را در اعلاميه اسلامي حقوق بشر، بـه صـورت تطبيقـي بـا ديگـر اسـناد حقـوق بشـري ارزيابي مي کند و به دنبال پاسخ به چرايي تفاوتهاي موجود در گسـتره محـدوديت هـاي حق آزادي بيان ميان اعلاميه اسلامي حقوق بشر و ديگر اسناد بين المللي حقوق بشر است .
از نظر جهاني ، حقوق و آزادي هاي بشري از نيازهاي بنيادي اند و براي رشد و ترقي جامعه مدني يـک مسئله حياتي تلقي مي شـدند ( The Right to Freedom of Expression: Restrictions on a Foundational Right, Global trend in NGO Law, International Center for ٢.
بـا وجود اين ، اعلاميه اسلامي حقوق بشر در مقايسه با ديگر اسناد بـين المللـي ، ديـدگاه متفاوتي نسبت به آزادي بيان و محدوديت هاي آن به کار گرفته اسـت .
ازايـن رو بايـد تفاوت هايي که باعث تمايز اعلاميه اسلامي حقوق بشر بـا ديگـر اسـناد شـده اسـت ، واکاوي شود تا بتوان زمينه هاي همگرايي آن را با ديگر اسناد بين المللي حقـوق بشـر تقويت کرد.
واکاوي تطبيقي محدوديت هاي اعلاميه اسلامي حقوق بشر بر حق آزادي بيان با ساير اسناد بين المللي امروزه نوعي توافق عمومي وجود دارد که بايد براي آزادي بيان نيز حد و مرز مشخص کرد و آزادي بيان نيز همانند ديگر جلوه هاي آزادي ، نمي تواند مطلق باشد.
از اين جهت محدوديت مذکور قابل تطبيق با هيچ يک از اسـناد بـين المللـي نيسـت ؛ اگرچـه برخـي مصاديق ممنوعيت هاي اسلامي قابل تطبيق با محـدوديت هـاي مـذکور در ديگـر اسـناد بين المللي حقوق بشر است ؛ مانند حرمت توهين و تهمت کـه قابـل انطبـاق بـا «حفـظ حقوق و حيثيت » ديگران مي باشد.