چکیده:
بر پایۀ فلسفه مند بودن احکام شرعی، هدف از وضع و جعل شرایع و قوانین الهی، هموار ساختن مسیر رشد و کمال انسانهاست. از دیدگاه قرآن و اهلبیتعلیهم السلام، جهاد نیز به عنوان یکی از احکام اصلی دین و دفاعی همهجانبه از کیان آن، دفع حملات دشمنان و رفع موانع هدایت، دارای فلسفه و حکمت خاصی است و بر این مبنا، به هیچ وجه حکم جهاد را نمیتوان امری ضد بشری دانست. به همین ترتیب، اسیرکردن دشمن حربی نیز که به تبع جنگ رخ میدهد، از منظر قرآن و سیرۀ اهلبیتعلیهم السلام، برخاسته از اهداف دنیایی نیست بلکه با اهدافی چون رفع موانع رشد انسانها، شکستن شوکت دشمنان، عزت بخشیدن به مسلمانان، عبرت آموختن به معاندان و حامیان آنان، فرصت یافتن اسیر، همراه با امکان حضور او در فضای جامعۀ اسلامی به جهت آشنایی با معارف اسلام و قوانین آن، مبادلۀ اسرای دشمن با اسیران مسلمان و دیگر انگیزههای الهی صورت میگیرد.
خلاصه ماشینی:
به همین ترتیب ، اسیرکردن دشمن حربی نیز که به تبع جنگ رخ می دهد، از منظر قرآن و سیرٔە اهل بیت علیهم السلام ، برخاسته از اهداف دنیایی نیست بلکه با اهدافی چون رفع موانع رشد انسان ها، شکستن شوکت دشمنان ، عزت بخشیدن به مسلمانان ، عبرت آموختن به معاندان و حامیان آنان ، فرصت یافتن اسیر، همراه با امکان حضور او در فضای جامعۀ اسلامی به جهت آشنایی با معارف اسلام و قوانین آن ، مبادلۀ اسرای دشمن با اسیران مسلمان و دیگر انگیزه های الهی صورت می گیرد.
با توجه به وجود آیات قرآن در بحث مربوط به اسیر، در تفاسیر قرآن کریم نیز ذیل چنین آیاتی به مبحث مذکور پرداخته شده است که به عنوان نمونه در این مورد می توان به تفاسیری مانند المیزان علامه طباطبایی ، الکاشف اثر محمدجواد مغنیه و تفسیر المراغی اثر احمد مصطفی مراغی اشاره کرد اما نکتۀ قابل توجه این است که این آثار تفسیری ضمن آنکه مطالب بسیار مفید و نکات ارزشمندی در این مورد دارند اما به دلیل طرح مطالب مرتبط با موضوع یاد شده در بستر مباحث تفسیری ، فاقد رویکردی علمی و منظم هستند لذا ضرورت دارد تا بحث از اسارت ، نحؤە برخورد با اسیر و مبانی آن از منظر اسلام ، به صورت مشخص مورد بررسی قرار گیرد.