چکیده:
مکتب مهایانه بودایی فرضیه تری-کایه یا سه کالبد بودا را در توضیح ماهیت بودا ارائه میدهد. بنا بر این فرضیه، بودا دارای سه کالبد میباشد که هر کدام در یک مرتبهای از تجلی قرار دارد. مهمترین کالبد بودا، کالبد دهرمه میباشد که در حقیقت اساس ماهیت همة اشیاء است و انسان در عالیترین سطح از معرفت میتواند به این کالبد دست یابد. هر کدام از دو مکتب مهم مهایانه براساس اصول فلسفی خود تفسیرخاصی از دهرمه- کایه دارند. سمبهوگا-کایه، دومین کالبد، جایگاهش در آسمان است و تنها بودیستوهها از آن بهرهمند میباشند. این کالبد بودا در مرتبة پایینتر از کالبد دهرمة او میباشد. کالبد سوم بودا نیرمانه-کایه است که بودا به واسطة آن خود را به کسانی که دارای درجة پایینتری از معرفت هستند متجلی میسازد. درنتیجه، بر اساس اعتقادات مکتب مهایانه، بودا نه تنها خود را به صورت شاکیهمونی؛ بلکه به صورتهای مختلف متجلی میسازد.
خلاصه ماشینی:
اما دو کالبد دیگر بودا، هر چند متفکران مهایانه از آن تفسیر جدیدی ارائه کردند و آن را تجلی دهرمه -کایه دانستند، با این حال سنت اولیۀ بودا با مفهوم آن بیگانه نبوده است .
در تهراوده نیز هر چند به مفهومی متفاوت ، از بدن جسم ، بدن ذهن و بدن درمه بودا سخن گفته شده است ؛٨ اما سنت متأخر مهایانه با تبدیل کردن آن به یک اصل مابعدالطبیعی و کیهان شناختی و به دنبال آن فراهم کردن راهی برای نجات همۀ انسان ها به این مفهوم اهمیتی محوری بخشید.
محققان ، این ده کالبد را مطابق با سه کالبد مکتب یوگاچاره تفسیر کرده اند٤ مفهوم سه کالبد بودا ابتدا در سوترة لنکاوتاره ٥ که یکی از متون منسوب به یوگاچاره میباشد آمده است ، هرچند که بنا به گفتۀ پل هاریسون ٦ در سوتره های مهایانه مانند لنکاوتاره و پرجنا پارمیتا٧، ایدة سه کالبد مفهوم متافیزیکی و کیهانی ندارد.
Williams, Paul, Mahāyāna Buddhism, Routledge, London & New York, 2009, p.
Indian Philosophy, New York & London, 1958, vol.
علاوه بر تهیگی در ادبیات مهایانه مترادف های دیگری نیز برای دهرمه -کایه ذکر شده است ، از جمله : سوبهاوکایه ١ یا بدن ذات ، تتوه ٢ یا چنینی، نیروانا، بدهی ٣ یا بصیرت ، پرجنا معرفت و تتهاگته گربهه یعنی زهدان تتهاکته (=بودا).
- Prebish, Charless and Keown, Damien, Introduction to Buddhism, Routledge, New York and London, 2006.
- Prebish, Charless and Keown, Damien, Introduction to Buddhism, Routledge, New York and London, 2006.
- Williams, Paul, Mahāyāna Buddhism, Routledge, London and New York, 2009.
- Williams, Paul, Mahāyāna Buddhism, Routledge, London and New York, 2009.