چکیده:
سرمایهگذاری خطرپذیر ابزار مهمی در تامین مالی شرکتهای کوچک فناور است، اما عدم انگیزه برای سرمایهگذاری در این شرکتها مانع توسعه سرمایهگذاری خطرپذیر در ایران شده است. از آنجا که نهادها چارچوبهایی را ایجاد میکند که انگیزه و رفتار بازیگران اقتصادی را تعیین میکند، در این مطالعه تلاش شد به این سوال پاسخ داده شود که چه نهادهایی منجر به کاهش انگیزه برای سرمایهگذاری در شرکتهای کوچک فناور میشود و چگونه؟ لذا این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و برای پاسخ به سوال فوق از روش کیفی نظریه برخاسته از دادهها (رویکرد گلیزری) بهره میبرد. جامعه آماری شامل مدیران صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر، مدیران بنگاههای کوچک فناور، سیاستگذاران و خبرگان دانشگاهی است که 29 نفرشان به شیوه هدفدار-نظری انتخاب شدند و دادهها از طریق مصاحبه نیمهساختاریافته با ایشان جمعآوری و تحلیل شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد پنج جریان سرمایهگذاری مانع هدایت سرمایهها به سمت فعالیتهای فناورانه میشود و در شکلگیری این جریانها نهادهایی همچون نهادهای افشای اطلاعات، مالیات، مالی (با محوریت بانکها)، تورم، مقررات کار، تجاری و گمرکی، حقوقی قضایی، سیاسی و برخی نهادهای فرهنگی اجتماعی حائز اهمیتاند. بر این اساس توصیه میشود سیاستگذاران به جای اعمال سیاستهای مداخلهگرانه مستقیم، موانع نهادی را اصلاح نمایند.
Venture capital (VC) investment is an important tool for financing of technology based small firms (TBSF). However، the lack of incentives to invest in such firms has prevented the development of VC industry in Iran. Since the institutions create frameworks that shape the incentives and behavior of economic actors، the current study has adopted institutional approach to answer the question: “Why incentives to venture capital investment are lacking in Iran?” Therefore، this research is applied in terms of purpose، and to answer the mentioned question، has used qualitative grounded theory research method (Glaisarian approach). The statistical population includes VC fund managers، TBSF managers، policy makers and academic experts، 29 of which were selected in a purposive-theoretical sampling. Data were collected and analysed through conducting semi-structured interviews. The research finding suggest that 5 defective investment stream decrease the incentives to invest in innovation. Institutions such as information disclosure، tax regulations، financial markets، inflation، labor regulations، property rights، law enforcement and several other socio-cultural institutons are critically important in shaping that defective investment streams. Finally it is recommended that policy makers reform institutions rather than direct interventionist policies.
خلاصه ماشینی:
دانشیار دانشکدۀ کارآفرینی، دانشگاه تهران تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٠٤/٢٤ تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/٠٦/٢٩ چکیده سرمایه گذاری خطرپذیر، ابزار مهمی در تأمین مالی شرکت های کوچک فناور است ، اما عدم انگیزه برای سرمایه گذاری در این شرکت ها، مانع توسعه سرمایه گذاری خطرپذیر در ایران شده است .
از آنجاکه نهادها، چارچوب هایی را ایجاد می کند که انگیزه و رفتار بازیگران اقتصادی را تعیین می کند، در این مطالعه تلاش شد به این سؤال پاسخ داده شود که «چگونه نهادها در ایران انگیزه سرمایه گذاری در شرکت های کوچک فناور را کاهش میدهد».
نتایج این پژوهش نشان می دهد، پنج جریان سرمایه گذاری مانع هدایت سرمایه ها به سمت فعالیت های فناورانه می شود و در شکل گیری این جریان ها، نهادهایی مانند نهادهای افشای اطلاعات ، مالیات ، مالی (با محوریت بانک ها)، تورم ، مقررات کار، تجاری و گمرکی ، حقوقی قضایی، سیاسی و برخی نهادهای فرهنگی اجتماعی اهمیت دارند.
این دسته موانع پیش تر مطالعه شده اند (ایمانیپور و عزیزی، ١٣٩٠؛ حیدری و محمدی، ١٣٩٥؛ متوسلی و همکاران ، ١٣٩٦)؛ بنابراین ، این مطالعه با تمرکز بر دستۀ اول ، به این پرسش پاسخ می دهد: چرا در ایران انگیزه ای برای سرمایه گذاری در بنگاه های کوچک فناور وجود ندارد؟ برای پاسخ به پرسش فوق در این مقاله ، از رویکرد نهادی استفاده می شود؛ چراکه نهادها چارچوب هایی را ایجاد می کند که انگیزه ها و رفتارهای بازیگران اقتصادی ، از جمله سرمایه گذاران خطرپذیر و کارآفرینان را تعیین می کند (١٩٩٠ ,North).