چکیده:
زمینه و هدف: بشر امروزی با وجود انواع پیشرفتهاء به علت انحرافات اخلاقی و تربیتی» گرفتار
بحران و نابسامانیهایی فراوان شده است که حاکی از بهکار نگرفتن نظام تعلیم و تربیت صحیح
است. انسان استعداد رسیدن به قرب الهی را دارد و این امر با تربیت حقیقی امکانپذیر است.
«خانواده» از عوامل مهم و بسیار موثر در تربیت انسان است که هم به لحاظ زمانی و هم به لحاظ
کیفیت تاثیر مهمترین محیط برای شکوفایی استعدادهای مختلف فرزند است. روابط والدین با
فرزندان در محیط خانواده» عنصری اساسی برای رشد و تربیت فرزندان در تمام ابعاد وجودی آنان
است. در علم روانشناسی» فرزندپروری به شیوة غالب بر تربیت فرزند از سوی والدین تاکید میکند
که متاثر از عوامل فرهنگی» اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. در کشورهای غربی» تحقیقاتی
گسترده در مورد سبکهای فرزندپروری و آثار آن صورت گرفته است. و از دیدگاه دین مقدس
اسلا مسئولیت اصلی فرزندپروری به عهده پدر و مادر است و آنان باید برای آموزش و تربیت
فرزندان بهترین شیوهها را به کار گیرند.
روش تحقیق: مقالة حاضر به روش توصیفی- تحلیلی از طریق بررسی منابع کتابخانهای به انجام
رسیده است.
یافته ها و نتیجه گیری: از میان روشهای غربی تربیت فرزند (مطابق با نظریة بامریند)» سبک
فرزندپروری مقتدرانه نزدیکترین روش به روش تربیتی مسئولانه در اسلام است و
سبکهای فرزندپروری سهل گیرانه و مسامحهکارانه بهمثابه سبکهای ناسالم از نظر اسلام
است. ازاینرو میتوان گفت که سبک فرزندپروری مسئولانه بهترین روش فرزندپروری
از دیدگاه اسلامی و مشابه با سبک تربیتی مقتدرانه از دیدگاه غربی است. بااینوجود.
کاستیهایی در روش تربیتی مقتدرانه وجود دارد که در روش تربیتی مسئولانه یافت نمیشود؛
روش تربیتی مسئولانه در راستای هدف نهایی تربیت انسان قرار دارد و بر مبنای توحیدمداری و
ولایتمداری و محبت معصومان علیهم السّلام تنظیم شده است.
خلاصه ماشینی:
اينکه والدين کدام يک از انواع سبک هاي مختلف تربيتي را در خانواده اتخاذ کنند، خود تحت تأثير عوامل گوناگوني قرار دارد و بسياري از اين عوامل از شرايط محيط جامعه و فرهنگ غالب ناشي مي شود؛ اما هدف همۀ سبک هاي فرزندپروري «شکل دهي به شخصيت رواني » و «تقويت شايستگي هاي کودک » است .
اهميت به اين دو هدف ، و توجه به دو بعد از رفتارهاي والدين يعني «پذيرش در برابر طرد» و «سخت گيري در برابر آسان گيري » موجب شده است که امروزه محققان دربارة سبک هاي فرزندپروري والدين و تأثيراتي که هر کدام از آن ها بر رشد کودکان دارند، به بحث و بررسي بپردازند و الگوهايي مختلف ارائه کنند؛ اما تقريبا همۀ الگوها در اين چهار شيوة فرزندپروري خلاصه مي شود: الف : والدين قاطع و اطمينان بخش (مقتدر) والديني که اين الگوي فرزندپروري را دارند، به فرزندان خود استقلال و آزادي فکري مي دهند، آن ها را تشويق مي کنند و نوعي محدوديت و کنترل را بر آن ها اعمال مي کنند.
در دنيايي که روش هايي متفاوت براي فرزندپروري مطرح مي شود و ابعاد مختلفي از آن بر پايۀ رويکردهاي روان شناسانه بيان مي شود، قرآن و احاديث بر سبک فرزندپروري ويژه اي تأکيد مي کنند تا فرزند به درستي و بر اساس فطرت انساني تربيت شود که خدا به وي عطا کرده است و شخصيتش در جنبه هاي مختلف رواني ، عاطفي ، معنوي ، فردي و اجتماعي به صورت هنجار رشد کند.