چکیده:
توانمندسازی ساکنان روستایی در افزایش درآمد و توسعه سکونتگاههای روستایی مؤثر است. بااینوجود به دلایل مختلفی اهمیت و جایگاه توانمندسازی ساکنان روستایی موردتوجه قرار نگرفته است.بدین ترتیب میتوان گفت در برنامهریزیها و سیاستگذاریها جایگاه توانمندسازی روستایی تشخیص داده نشده است.مقاله حاضر، جایگاه توانمندسازی ساکنان روستایی در توسعه اجتماعی سکونتگاههای روستایی دهستان درام شهرستان طارم را نشان میدهد. بنابراین،این تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی، رویکرد کمی و تحلیل همبستگی جایگاه توانمندسازی روستایی را در توسعه اجتماعی سکونتگاههای روستایی مورد سنجش قرار داده است. جامعه آماری این تحقیق 21 سکونتگاه روستایی دارای سکنه است. از کل جامعه آماری حدود 50 درصد معادل 10 سکونتگاه بهصورت تصادفی انتخاب شدند. برای تعمیم اطلاعات بهدستآمده بهکل جامعه آماری، از روش نمونهگیری کوکران استفاده شد. از کل 1410خانوار، حجم نمونه برابر با 174خانوار تصادفی است. انتخاب خانوارهای روستایی برای پرسشگری بر اساس نمونهگیری تصادفی طبقهای است. برای سنجش متغیر وابسته یا اثرپذیر سطح توسعه اجتماعی از تعداد24 شاخص استفاده شده است. بدین منظور از ضریب همبستگی کندال تائوبی و آزمون رگرسیون چند متغیره برای سنجش رابطه و اثرگذاری بین متغیرهای پژوهش استفاده شد. در ارتباط با متغیر مستقل یا اثرگذار توانمندسازی ساکنان سکونتگاهها تعداد56 شاخص در چارچوب 4 معیار آموزش و اطلاعرسانیدانش،آگاهی و مهارت،مشارکت و همکاری اقتصادی، اجتماعی، سیاستگذاریها و تصمیمگیری سنجیده شده است.نتایج نشان میدهد که سطح و جایگاه توانمندسازی مردم در توسعه اجتماعی سکونتگاههای روستایی ناحیه موردمطالعه اندک بوده است.درنتیجه میتوان نتیجه گرفت که رابطه معنیداری بین ابعاد توانمندسازی روستایی پاسخگویان و توسعه اجتماعی روستایی وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
بنابراین، این تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی، رویکرد کمی و تحلیل همبستگی جایگاه توانمندسازی روستایی را در توسعه اجتماعی سکونتگاههای روستایی مورد سنجش قرار داده است.
نتایج نشان میدهد که سطح و جایگاه توانمندسازی مردم در توسعه اجتماعی سکونتگاههای روستایی ناحیه موردمطالعه اندک بوده است.
در زیر به چند مورد از مهمترین پژوهشهایی صورت گرفته اشاره میشود: ریورا و کارنینگ در پژوهشی با عنوان توانمندسازی زنان از راه ترویج کشاورزی: یک دیدگاه جهانی، به این نتیجه رسیدند که ترویج نقش مهمی در توانمندسازی زنان و درنتیجه توسعه پایدار روستایی دارد (Rivera & Corning, 1990).
همچنین مطیعی لنگرودی و همکاران در پژوهشی تحت عنوان تبیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی روستاییان در توسعه کارآفرینی که در بخشهای زند و سامن شهرستان ملایر صورت گرفت نتایجی به شرح ذیل دریافت کردند: در این پژوهش شرایطی که شایستگی لازم را در افراد برای تصمیم به ایجاد یا توسعه کسبوکار به وجود میآورد، در دو گروه فردی و محیطی با چهارده متغیر تعریف شدهاند.
برای تبیین دقیق سؤال و فرضیه پژوهش، تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و بهصورت بررسی کمی و میدانی به مطالعه جایگاه توانمندسازی روستاییان در توسعه اجتماعی سکونتگاههای روستایی در دهستان درام شهرستان طارم پرداخته است.
موقعیت جغرافیایی محدوده موردمطالعه (منبع: سازمان مدیریت و برنامهریزی زنجان، 1395: 20) یافتهها و بحث یافتههای توصیفی در این بخش به توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی و همچنین توزیع پاسخها درباره متغیر مستقل (آموزش و اطلاعرسانی؛ دانش،آگاهی و مهارت؛ مشارکت و همکاری اقتصادی، اجتماعی؛ و سیاستگذاریها و تصمیمگیری) و وابسته (توسعه اجتماعی سکونتگاههای روستایی) پرداختهشده است.