چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی روش شناسانه مقالات پژوهشی منتشر شده در نشریات علم اطلاعات و دانش شناسی کشور طی سالهای 1380 تا 1390 است.
روش: به منظور دستیابی به این هدف، تمامی مقالات 10 نشریه منتخب حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی کشور (211 شماره و 2118 مقاله) با استفاده از روش تحلیل محتوا بررسی گردید. تعداد مقالات پژوهشی، پیروی مقالات پژوهشی از ساختار ایمراد (دارا بودن چهار بخش مقدمه، روش، نتایج و بحث)، روشهای پژوهشی و آزمونهای آماری مورد استفاده، از جمله مقوله های مورد بررسی بوده اند.
یافته ها:نتایج این بررسی حاکی از آن است که از 2118 مقاله، بیش از 57% ماهیت پژوهشی داشته و در بازه زمانی مورد نظر، تعداد این مقالات همواره رشد داشته است. همچنین تعداد مقالاتی که به طور کلی از ساختار ایمراد پیروی نمی کنند، کمتر از 3% است. بیشترین روش پژوهشی مورد توجه، روش پیمایشی (فراوانی 662) با استفاده از پرسشنامه (فراوانی 597) است. همچنین آزمون های تی، مجذور کا و همبستگی پیرسون به ترتیب از کاربردترین آزمونهای آماری در مقالات منتشر شده می باشند.
خلاصه ماشینی:
حال، از آنجا که یکی از مهمترین ملاکهای سنجش کیفیت پژوهشهای صورت گرفته، جنبة روششناسی آنهاست، این نوشتار بر آن است تا با شناسایی و بررسی روششناسانه مقالات پژوهشی منتشر شده در نشریات فارسی علم اطلاعات و دانششناسی، گرایش محققان به انواع روشهای پژوهشی و آزمونهای آماری رایج را شناسایی کند.
«حری و محسنزاده» (1381) با بررسی روند بهکارگیری روشهای پژوهش در پایاننامههای کارشناسیارشد طی بازة زمانی 1348 تا 1378 دریافتند که در 436 پایاننامة مورد بررسی، 9 روش پژوهشی قابل شناسایی است که در این راستا روش کتابخانهای یا بیشترین فراوانی در جایگاه نخست و روش پیمایشی به لحاظ فراوانی در جایگاه دوم قرار گرفتند.
با وجود این که انجام این قبیل پژوهشها در ایران در علم اطلاعات و دانششناسی کم نبوده است، در سالهای اخیر مطالعهای جامع که به بررسی وضعیت ر وششناختی مقالات پژوهشی منتشر شده در 10 ساله اخیر بپردازد و گسترة نسبتا جامعی از نشریات را نیز برای این مطالعه پوشش دهد، انجام نشده است.
یافتهها چنان که پیشتر نیز بیان شد، به منظور دستیابی به هدف نهایی پژوهش حاضر، و بررسی روششناسانه مقالات پژوهشی منتشر شده در نشریات علم اطلاعات و دانششناسی، 10 فصلنامه تخصصی این حوزه، مورد بررسی قرار گرفت و به طور کلی 2118 مقالة منتشر شده در شمارههای مختلف آنها تحلیل گردید.
روششناسی مقالات پژوهشی نشریات علم اطلاعات و دانششناسی در سالهای 1380 تا 1390 روشهای پژوهشی متعددی در 1117 مقاله پژوهشی منتشر شده مورد استفاده قرار گرفته است.