چکیده:
در دهههای اخیر به دلیل رشد شتابان شهرنشینی وعدم ارائه طرح و برنامه مناسب در سطح محلههای شهری کیفیت محیط محلات تنزل یافته و موجب ایجاد مشکلاتی همچون فرسودگی کالبد، کم رنگ شدن حس تعلق به محله، نابرابری در توزیع و پراکندگی خدمات و همچنین عدم مشارکت مردمی شده است، به همین دلیل نظریات متعددی در خصوص بهبود کیفیت محلات شهری و جلب مشارکت مردمی توسط کارشناسان و متخصصان این رشته ارائه شده، که این پژوهش با توجه به رویکرد محله محوری علاوه بر تحلیل کیفیت اجتماعی- اقتصادی ساکنین مقیم بافت قدیم به تحلیل وضعیت بافت قدیم شهری و اولویت بهسازی و نوسازی با توجه به فرسودگی بافت پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع تحلیلی– توصیفی بوده و گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانهای انجام گرفته است، برای آشنایی با مشکلات موجود در محله و چگونگی کیفیت محیط و زندگی اجتماعی ساکنین، پس از شناخت و معرفی معیارها و زیر معیارهای مربوط به آن پرسشنامهای با حجم نمونهای 380 عدد تنظیم و مورد بررسی قرار گرفته که تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS و روشهای آماری همچون آزمون اسپیرمن انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که از دید ساکنان منطقه یک نجفآباد، محلهها و منطقه نیاز به بهسازی و نوسازی با مشارکت مردمی دارد. همچنین در بین زیر معیارهای مورد بررسی تسهیل مداخله در بافت به دلیل وجود درصد بالای ساختمان های 1 و2 طبقه(364/0)، پاکیزگی منطقه و بافت و همکاری بالای مردم و شهرداری در زمینه جمع آوری زباله(352/0)، پایین بودن اجاره بها(312/0) از مهمترین نقاط قوت و ایجاد وتقویت شبکه دسترسی و اصلاح معابر قدیمی بافت (288/0)، ایجاد و توسعه صنعت گردشگری(276/0)، وجود محور ارتباطی با دیگر شهرها و امکان توسعه و پیشرفت بافت در این منطقه(272/0) از مهمترین فرصتها به شمار می آید. در نهایت با استفاده از تحلیل راهبردی سوآت راهبردهایی در جهت ارتقاء کیفیت محیط پیشنهاد شده است و در ادامه با استفاده از روش وایکور به دو سؤال اصلی در پژوهش پاسخ داده شده است.
خلاصه ماشینی:
روشهای ساماندهی وبهسازی بافت قدیم شهری نجف آباد با استفاده از مدل ویکور 1 دکتر رضامختاری ملک آبادی 2 دکتر مهدی ابراهیمی بوزانی 3 علیار شاه بندری قوچانی تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٠٢/٥ تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/٠٦/٠٦ چکیده در دهه های اخیر به دلیل رشــد شــتابان شــهرنشــینی وعدم ارائه طرح و برنامه مناســب در ســطح محله های شــهری کیفیت محیط محلات تنزل یافته و موجب ایجاد مشــکلاتی همچون فرســودگی کالبد، کم رنگ شــدن حس تعلق به محله ، نابرابری در توزیع و پراکندگی خدمات و همچنین عدم مشــارکت مردمی شــده اســت ، به همین دلیل نظریات متعددی در خصــوص بهبود کیفیت محلات شهری و جلب مشارکت مردمی توسط کارشناسان و متخصصان این رشته ارائه شده ، که این پژوهش با توجه به رویکرد محله محوری علاوه بر تحلیل کیفیت اجتماعی- اقتصــادی ســاکنین مقیم بافت قدیم به تحلیل وضـعیت بافت قدیم شـهری و اولویت بهسـازی و نوسازی با توجه به فرسودگی بافت پرداخته شـده است .
بخصــوص در محله های شــهری این سـاکنان هستند که می توانند بیشترین سهم را در بهبود وضعیت محیط زندگی خود ایفا نمایند، در این پژوهش که به منظور بررسـی و ساماندهی بهسازی بافت قدیم شهری در منطقه یک نجف آباد و ارائه راهکار جهت ارتقاء آن با توجه به نیاز سـاکنان و مشـارکت مردمی اسـت ، تلاش بر آن اسـت با معرفی معیار های مهم جهت ارتقاء کیفیت محیط و توجه به آنها و تقویت روابط فرهنگی و اجتماعی مردم و اهمیت دادن به تشـکل ها و شـوراهای مردمی فضـایی برای تعامل هر چه بیشـتر سـاکنان فراهم نماید تا در این فضا ارتباطات انسانی افراد محله تحقق یافته و تعمین شود و این شرایط زمینه ساز مشارکت هر چه بیشتر ساکنان گردد .