چکیده:
راه های ارتباطی در طی تاریخ همواره نقشی اساسی در رونق تجارت ایران داشته است در
اواخر قرن نوزدهم فردیناند فون ریشتوفن (Richthofen Ferdinand von) جغرافی دان و
زمین شناس آلمان، (1905- 1833) در توصیف جادههای بازرگانی میان چین، آسیای مرکزی و
اروپا، برای اولین بار اصطلاح جاده ابریشم را بکار برد. جاده ابریشم شاه راهی بود که در طول تاریخ
بر تمام جوانب اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی ایران تاثیر بسزایی گذاشت. تاثیر اقتصادی این جاده
چنان در ایران باستان پررنگ بوده است که هنگامی که صحبت از اوضاع اقتصادی پادشاهیهای مختلف
میشود به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به جادهی ابریشم متصل میشویم. عصر ساسانی نیز از این
قائده مستثنی نیست ازین روی در پژوهش حاضر نگارندگان با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی به
بررسی وضعیت جادهی ابریشم در ایران عصر ساسانی میپردازند روش گردآوری اطلاعات در این
پژوهش به شیوهی کتابخانه ای است و طی پژوهش دریافتیم ساسانیان در طی 427 سال حکومت
خود توانستند کنترل زیادی را بر تجارت جادهی ابریشم داشته باشند و البته اوج رونق و ساماندهی
وضعیت جاده ابریشم را میتوان در دورهی پادشاهی خسرو انوشیروان دانست.
خلاصه ماشینی:
"منابع تاریخی هم عصر، درباره ساسانیان بسیار محدود است و بیشتر منابع مربوط به بیزانس وا عراب هستند(6051: 2013, EDWELL )زمانی که عربها ایران را در قرن هفتم مورد تهاجم قرار دادند آنها تمام آثار هنری را نابود کرده بنابراین منابع زیادی که در دورهی ساسانی ثبت شده باشند در دسترس نداریم ازین روی بیشتر منابع تاریخی برای پژوهش حاضر را نیز کتب تاریخی نوشته شده در دوران اسلامی تشکیل میدهند و به همین دلیل سعی شده کتب و نوشته های تاریخی با دقت بررسی شود و اطلاعات ثبت شده درباره وضعیت جادهی ابریشم در زمان ساسانیان از آن استخراج گردد و از سوی دیگر، استفاده از پژوهشهای جدیـد باسـتان شناسان و پژوهشگران نیز سـهم زیـادی در شـناخت بیشتر نگارنده درباره موضوع مورد بررسی ایفـا میکند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل2-نقشهی مسیرهای جاده ابریشم(Waugh,2010: 12) نتیجه بررسی ساختار تجارت در دوره ساسانی نشان می دهد، علی رغم اهمیت تجارت برای حکومت های قبل از دوره ساسانیان، دراین دوره تجارت به عنوان رکن اساسی و تعیین کننده سیاست دولت مبدل شده بود، که در رقابت با امپراطوری روم شرقی به عنوان حربه موثر ، مورد استفاده قرار می گرفت در رابطه با نقش جاده ابریشم در این تجارت نیز بر پایهی آنچه گفته شد جاده ابریشم پیوند دهندهی بدنه اصلی تمدنهای قدیمی در سه قاره اروپا ، آسیا و افریقا بوده و از این نظر بسیار حائز اهمیت میباشد و در دوره ساسانیان نیز تجارت از طریق جاده ی ابریشم نقشی اساسی در سود دهی اقتصادی داشت و علاوه بر سود اقتصادی جادهی ابریشم وسیله ای برای پیاده کردن سیاستهای شاهان ساسانی به خصوص در رابطه با رقیب دیرین خود یعنی بیزانس نیز بود."