چکیده:
بازار و عناصر متشکله آن در شهرهای قدیمی ایران علاوه بر کاربرد متنوع خدماتی که در
زمینههای اقتصادی ارائه مینمودند، بار عمدهای را در جهت اعتلای ارزشهای اجتماعی، فرهنگی
جامعه به عهده داشتند.
بازار تجریش نه تنها یک مرکز داد و ستد و بازرگانی است؛ بلکه یک مرکز اجتماعی و فرهنگی است
که کارکرد هویت بخشی به شمیرانات و شمیرانات نشینها را انجام میدهد. کنار هم قرار گرفتن بازار،
امامزاده، مساجد و تکایا و همچنین شهرداری یادآور ارگ در شهرهای اسلامی و کنار هم قرار گرفتن
بازار مسجد و دارالحکومه است.
در این مقاله این نتیجه به دست آمد که مشخصه معماری منطقه تحت تاثیر همان تفکرات رایج در
معماری دوره قاجار بوده است، تفکراتی که در معرض نسیمی از فرهنگ غرب و اقع گشته بود و تظاهر
اصلی آن عموما در عناصر تزیینی و فرمهای به کار رفته در نماها پدیدار گردید. روحیه معماری حاکم
بر ساختمانهای منطقه شمیران با همان مشخصات معماری شهر تهران با اندک تفاوتی در بهکارگیری
مصالح و روشهای ساختمانی بوده است. در پایان مقاله آسیب های این بنا تحلیل شده و راهکارهایی
برای آن پیشنهاد گردید.
خلاصه ماشینی:
"مراجعه و تجمع مردم در میدان تجریش جهت مسافرتهای درون شهری و همچنین استفاده از خدمات بازار ، باعث ایجاد فضای فعالی در اکثر اوقات روز شده که زمینه اولیه جهت بروز برخوردهای سالم اجتماعی درآن مشاهده میشود، اما متأسفانه به علت ضعف قابلیتهای فضایی میدان، این امر بدرستی واقع نمیشود.
ولی متأسفانه هیچگونه اقدام مشخصی در این رابطه به عمل نیامده و بالتبع همواره فضاهای به وجود آمده در اطراف خیابانها به طور طبیعی جوابگوی این نیاز مراجعان بوده است و به همین سبب میباشد که با افزایش جمعیت شهر تهران در سالهای اخیر و تردد زیاد وسایل نقلیه ناشی از آن، این ویژگی و قابلیت فضایی هر چند اندک در میدان تجریش و خیابانهای منتهی به آن، تضعیف گردیده است.
مرکز اصلی این مجموعه جمعیتی، میدان تجریش (پل تجریش) است که علاوه بر جاذبههای تجاری، مذهبی، تفریحی خود در ارتباط با بازار و امامزاده صالح و کوهستان، محل استقرار بعضی ادارات دولتی شمیران میباشد، که در چند سال اخیر به واسطه افزایش ترددهای شهر دراین میدان، بعضی از ادارات به نقاطی دراطراف میدان منتقل گشتهاند.
با توجه به اهداف کلی طرح، کاربرد عمومی میدان تجریش علاوه بر نقش ارتباطی آن در زمینه فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و تفریحی ( گذران اوقات فراغت) درنظر گرفته شده است که بخشی از آن به صورت تکمیل فضاهای موجود مانند بازار تجریش محوطه مذهبی امامزاده صالح، تکیه و مسجد همت و بخش دیگر در قالب اضافه نمودن فضاهای فرهنگی و تفریحی بصورت باز و بسته، مانند مرکز فرهنگی، رستوران و محوطههای باز جهت تجمع و استراحت استفاده کنندگان از فضا می باشد."