چکیده:
الگوی مصرف یک خانوار، ترکیبی از کیفیت ها، کمیت ها، فعالیت ها و گرایش هایی است که به کارگیری منابع برای نجات، راحتی و لذت را توسط یک جامعه یا گروهی از افراد توصیف می کند. هدف این مقاله، بررسی تاثیر اعطای یارانه نقدی پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها بر الگوی مخارج خانوارهای ایرانی در دو سطح شهری و روستایی است. این تحقیق، به روش پانل دیتا و با استفاده از داده های هزینه- درآمد خانوار مرکز آمار ایران بین سال های 93-1383 انجام گرفته، و یافته ها نشان می دهد پرداخت یارانه های نقدی بر روی هر 14 گروه مخارج خانوارهای شهری و روستایی بجز هزینه های بهداشتی درمانی خانوارهای روستایی، تاثیر معنی دار داشته، و در این بین با اعطای یارانه نقدی سهم 8 گروه مخارج شهری و 9 گروه مخارج روستایی، افزایش و سهم 6 گروه مخارج شهری و 4 گروه مخارج روستایی، کاهش یافته است. جهت تغییر سهم گروه های مخارج شهری و روستایی، جز در مورد «کالاهای بادوام منزل، سایر هزینه های خانوار و انتقالات»، یکسان بوده است.
در هر دو سطح شهری و روستایی گروه های مخارجی که سهم آنها افزایش یافته، همگی به لحاظ ماهیت با رفاه جاری خانوار در ارتباط هستند و سهم گروه هایی که باعث افزایش رفاه آتی خانوار می شود، همگی کاهش یافته، و به نظر می رسد تغییرات قیمت های نسبی پس از اعطای یارانه های نقدی به شکلی بوده است که خانوارها را وادار نموده تا هزینه های اضافی لازم برای رفع نیازهای اساسی خود را بیشتر از طریق کاهش در هزینه های سرمایه گذاری، هزینه های آموزش و هزینه های بهداشتی و درمانی جبران کنند.
The consumption pattern of typical household is a combination of quantities، qualities، acts and tendencies describing use of resources for survival، comfort and enjoyment by society or a group of people. In this paper، we examine the impact of cash subsidies on expenditure pattern of households after implementing Subsidy Targeting Project at both urban and rural levels in Iran. We estimate a panel data model by applying data on household income and expenditure survey (HIES) during 2004-2014. Findings indicates that paying cash subsidies significantly affects all 14 expenditure categories in urban and rural households، except for health expenditure in rural households. Consequently، the shares of eight urban expenditure categories and nine rural expenditure ones have increased، while the shares of six urban expenditure categories and four rural expenditure ones have decreased. In all cases except for home durable goods، the shares of urban and rural expenditure categories، the shares of other household expenses and transfers changed in a same direction. In both urban and rural levels، all increased shares of expenditure are related to current household’ welfare، but the shares of categories which increases future household’ welfare have decreased. It seems changes in relative prices after paying cash subsidies have persuaded households to sacrifice some investment، education، and health expenditure for additional expenditure required for meeting basic needs.
خلاصه ماشینی:
اين تحقيق ، به روش پانل ديتا و با استفاده از داده هاي هزينه - درآمد خانوار مرکز آمار ايران بين سال هاي ٩٣-١٣٨٣ انجام گرفته ، و يافته ها نشان ميدهد پرداخت يارانه هاي نقدي بر روي هر ١٤ گروه مخارج خانوارهاي شهري و روستايي بجز هزينه هاي بهداشتي درماني خانوارهاي روستايي، تأثير معنيدار داشته ، و در اين بين با اعطاي يارانه نقدي سهم ٨ گروه مخارج شهري و ٩ گروه مخارج روستايي، افزايش و سهم ٦ گروه مخارج شهري و ٤ گروه مخارج روستايي، کاهش يافته است .
در هر دو سطح شهري و روستايي گروه هاي مخارجي که سهم آنها افزايش يافته ، همگي به لحاظ ماهيت با رفاه جاري خانوار در ارتباط هستند و سهم گروه هايي که باعث افزايش رفاه آتي خانوار ميشود، همگي کاهش يافته ، و به نظر ميرسد تغييرات قيمت هاي نسبي پس از اعطاي يارانه هاي نقدي به شکلي بوده است که خانوارها را وادار نموده تا هزينه هاي اضافي لازم براي رفع نيازهاي اساسي خود را بيشتر از طريق کاهش در هزينه هاي سرمايه گذاري، هزينه هاي آموزش و هزينه هاي بهداشتي و درماني جبران کنند.
1. Crowding Out با اين هدف ، ونگ ، سيندلار و بوش (٢٠٠٦ ,Busch &Wang, Sindelar ) مطالعه اي جهت بررسي تأثير مخارج دخانيات بر الگوي مخارج خانوارهاي روستايي در چين (يک کشور با درآمد پايين با شيوع بالاي استعمال دخانيات خصوصاً در بين مردان ) انجام داده اند.