چکیده:
تغییرات سریع تکنولوژی، رقابت شدید بنگاه های اقتصادی، و جهانی شدن، پدیده درماندگی مالی و ورشکستگی شرکتها را یه موضوعی مهم در ادبیات مالی و سرمایه گذاری تبدیل نموده است و توجه فعالان حوزه مالی اعم از سرمایه گذاران، تسهیلات دهندگان، تامین کنندگان، شرکای تجاری و دولت ها را به خود جلب نموده است. با توجه به نقش سرمایه های فکری در سازمانها می توان انتظار داشت که شرکتهای برخوردار از سرمایه فکری غنی تر، راهبردهای هوشمنداته تری جهت اجتناب از ورشکستگی داشته باشند. هدف این پژوهش، بررسی نقش سرمایه فکری و اجزای آن بر احتمال ورشکستگی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور، داده های 147 شرکت از شرکتهای تولیدی بورس اوراق بهادار تهران، که به روش حذف سیستماتیک انتخاب شده اند، طی دروه 1387 تا 1393 مورد مطالعه قرار گرفت. جهت اندازه گیری سرمایه فکری از مدل پالیک و برای سنجش احتمال ورشکستگی از تبدیل خروجیهای مدل آلتمن به احتمال ورشکستگی استفاده گردید. همچنین برای آزمون فرضیه ها نیز از مدلهای رگرسیون چند متغیره با داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که سرمایه فکری و اجزای آن تاثیر معکوس و معنا داری بر احتمال ورشکستگی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران دارند.
خلاصه ماشینی:
هدف این پژوهش بررسی نقـش سـرمایه فکـری و اجـزای آن بـر احتمـال ورشکسـتگی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران است .
روش های شناسایی و سنجش سرمایه فکری در پژوهش های مختلف ، متفـاوت بیـان شـده است ولی یکی از مهم ترین روش ها، روش پالیک است کـه سـرمایه فکـری را در سـه حـوزه سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه ارتباطی (مشتری) مورد بحث قرار میدهد و بـرای اندازه گیری آنها از داده های مالی استفاده میکند [٣].
با توجه به نقـش برجسته سرمایه های فکری و اجزای سه گانه آن (سرمایه انسانی، سـرمایه سـاختاری و سـرمایه مشتری یا ارتباطی) در موفقیت عملکرد بنگاه های اقتصادی، هدف این پژوهش ، بررسـی نقـش سرمایه فکری و اجزای آن بر میزان احتمال ورشکستگی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران قرار گرفته است .
همچنین بونتیس به وجود یک مجموعه روابط متقابل میـان اجـزای سـرمایه فکری معتقد است ، به این صورت که اگر یک سازمان دارای سرمایه انسانی مناسبی باشد ولـی یک سرمایه ساختاری مناسبی نداشته نباشد، نمیتواند از دانش نهفته در افراد خود استفاده کند و به تبع آن نمیتواند به سرمایه مشتری خود پاسخ مناسبی دهد.
با بررسی ادبیات نظری و پیشینه پژوهش ها میتوان ادعا کرد کـه نقـش سـرمایه فکـری بـه عنوان یکی از مهم ترین داراییهای نامشهود شرکت ها بر متغیر مهم مالی و سرمایه گذاری، یعنی احتمال ورشکستگی مورد بررسی و آزمون عملی جـدی قـرار نگرفتـه اسـت .
٦- نتایج و پیشنهادها این پژوهش به آزمون رابطه میان سرمایه فکری (و اجزای سه گانه آن ) با احتمـال ورشکسـتگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است .