چکیده:
عدالت با امتیاز استخراج معانی فقهی متنوع از آن، یکی از پراهمیتترین و کاربردیترین مفاهیم در فقه امامیه است. مهمترین دیدگاههای فقهی مبین ساختار عدالت مشتمل بر: حسن رفتار ظاهری، ملکۀ راسخ در نفس انسانی، ترک ارتکاب حرام، عدم ظهور فسق در اعمال و پایبندی عملی به پایههای دین است که با چالشها و ثمرات فقهی معتنابهی مواجه خواهد بود که تحلیل هر یک از آنها به سه عنصر اساسیِ حسن ظاهر، نحوۀ عملکرد یا رسوخ ملکۀ عدالت برمیگردد. برآیند معانی مذکور و استقرای تام در متون فقه امامیه، معنای نوینی از عدالت موسوم به «قدر متیقّن» عدالت را به ذهن متبادر میکند که پاسخگوی چالشهای درونی و بیرونی اقوال فقها خواهد بود. تحلیل و پاسخ هر یک در مقالۀ حاضر به تفصیل تبیین شده است.
jurisprudential views showing the structure of justice include the apparent behavioral goodness،pertinacious queen in human soul،shunning the forbidden deeds، lack of debauchery in behavior، and loyalty to the basis of religion which face with jurisprudential uses and challenges and the analysis of each of them returns to the three basic elements of goodness in appearance، how to act or the influence of the queen of justice. The mentioned concepts and the absolute induction in imams jurisprudenc texts bring new meanings of the justice related to the ‘certain quantity’to the mind which will respond to the internal and external challenges of the quotations of the jurists . The analysis and answerTo each of them have been presented and described in this paper in detail.
خلاصه ماشینی:
مهم ترین دیدگاه های فقهی مبین ساختار عدالت مشتمل بر: حسن رفتار ظـاهری، ملکـۀ راسـخ در نفـس انسـانی، تـرک ارتکاب حرام ، عدم ظهور فسق در اعمال و پایبندی عملی به پایه های دین است که با چالش ها و ثمرات فقهی معتنـابهی مواجه خواهد بود که تحلیل هر یک از آنها به سه عنصر اساسی حسن ظاهر، نحـوة عملکـرد یـا رسـوخ ملکـۀ عـدالت برمی گردد.
الف ) مهم ترین دیدگاه های فقهی مبین ساختار عدالت دیدگاه های مطرح شده از سوی فقهای صاحب نظر که بیـانگر سـاختار عـدالت بـه ویـژه در عرصه های قضاوت و حاکمیت است ، به این صور سامان می یابد: دیدگاه اول : حسن رفتار ظاهری برخی فقها پیرامون عدالت ، قائل به حسن ظاهری و به تعبیر ساده تر این عقیده اند که همین که از جنبۀ ظاهری، رفتار و عملکرد افراد خدشه دار نباشد و علنا رفتارهای ستمگرانه و دور از عدالت مرتکب نشود، عادل است ؛ یعنی به گونه ای که از وجهۀ نسبتا مساعدی نزد جامعه برخوردار باشد و به راحتی برچسب ظلم و ارتکاب حرام به او نسـبت داده نشـود.