چکیده:
با توجّه به افزایش روزافزون احداث بناها، جادّهها، راهآهن و غیره در مناطق کوهستانی و پرشیب، لزوم پایدارسازی شیبهای طبیعی و مصنوعی بیش از بیش مورد توجّه قرار گرفته است. روشهای متعدّدی به منظور پایدارسازی شیبها وجود دارد که در تمامی آنها هدف، افزایش نیروهای مقاوم در برابر نیروهای محرّک و در نتیجه افزایش ضریب اطمینان است. هدف ازپژوهش حاضر، محاسبة پایداری دامنههای لغزشی مشرف به جادّه و نقش میخکوبی و تراسبندی در پایدارسازی این دامنهها در 40 کیلومتری ابتدای آزادراهخرّمآباد - پل زال است. در این پژوهش، ابتدا هشت دامنة لغزشی مشرف به جادّه مشخّص شد، سپس تمامی پارامترهای مدل تحلیل پایداری شیب که شامل: cs: چسبندگی خاک، cr: چسبندگی ریشه، φ: زاویة اصطکاک داخلی خاک، γd: چگالی خاک و γw: چگالی مرطوب خاک است. با مطالعات میدانی، نمونهبرداری از خاک و تجزیه و تحلیل توپوگرافی دامنهها استخراج و برای تعیین ضریب پایداری دامنهها، این پارامترها در نرمافزار تحلیل پایداری شیب وارد و میزان ضریب ایمنی برای هر دامنه مشخّص شد. نتایج پژوهش نشان داد کهاحداث جادّه و انجام عملیاتخاکبرداری، سبب قطع جریان رواناب وجریانات زیرسطحی دامنهها شده و این جریاناتبه صورت رواناب در سطح دامنه خاکبرداری وروی جادّه جاری شده و سبب ناپایداری شیبدامنههای خاکبرداری میشود؛ همچنین با استفاده از این مدل میتوان دامنههای ناپایدار را شناسایی و نوع عملیات حفاظتی را برای افزایش ضریب پایداری مشخّص کرد؛ به طوری که عملیات میخکوبی در دامنة شمارة 6 با کلاس آسیبپذیری خیلیزیاد، با موقعیّت جغرافیایی "43'20 °33عرض شمالی و "59'10 °48طول شرقی باعث افزایش ضریب پایداری از مقدار 57/0 به 98/1 و عملیات تراسبندی بر روی این دامنه باعث افزایش ضریب پایداری به مقدار 10/2 شد که در نهایت، میتوان مناسبتترین و بهترین روش را برای انجام عملیات حفاظتی مشخّص کرد.
As for the increasing construction of buildings, roads, railways and others in the mountainous areas and steep, stabilizing the natural and artificial slopes is more and more considered. There are innumerous methods for slope stabilization in which they are trying to increase the resistant forces for driving forces. Therefore, the safety factor increases. The purpose of this study was to estimate the stability of dominant sliding slopes on the roads and the role of nailing and tracing on the stabilization of these slides on 40 km the Khorramabad-Pole Zaal freeway. In this research, at first, 8 sliding slopes along the roads were found. Using field study sampling and analysis of soil, topography and mining slope stability factor domains, all the parameters of slope stability analysis, including cs: soil cohesion, cr: root cohesion, φ: internal friction angle of soil, γd: soil density and γw: wet density of soil, were entered these parameters in slope stability analysis software and the safety factor were determined for each slide. we can identify the unstable slopes by this method and determine the protection operations to increase stability factor, so that nailing action in slide 6 with very high vulnerability class, the location of 33° 20' 43" north latitude and 48° 10' 59" E increases the stability factor from 0.57 to 1.98 and the tracing mechanism in the slope, increases the stability or safety factor at the value 2.10. And finally we can determine the best way to do the protective mechanism.
خلاصه ماشینی:
در سالهای اخیر، در ایران مطالعات گستردهای در رابطه با تأثیر مسلحکنندها به منظور افزایش ضریب اطمینان و پایداری دامنهها صورت گرفته است، تعداد زیادی از این پژوهشگران مقدار ضریب اطمینان را با استفاده از نرمافزارهای مختلف، مدلسازی و مورد مطالعه قرار داده و برای افزایش ضریب اطمینان دامنهها راهکارهای مناسبی از جمله استفاده از مسلحکنندههای مهار، میخکوبی و استفاده از لایههای ژئوفایریک و غیره را ارائه دادهاند (شارم و همکاران، 2012؛ ورم و همکاران، 2013؛ کانگ و همکاران، 2015؛ اوه و لیو، 2015؛ اسدی و حشمتی، 1390؛ حشمتی و شکیباراد، 1390؛ عاملسخی و منافی، 1392؛ فعلهگری و همکاران، 1392).
طبقهبندی آسیبپذیری زمینلغزش (پک و همکاران، 1998؛ آندراد و سریو، 2008) (رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج در این پژوهش، تحلیل پایداری در 8 دامنۀ لغزشی مشرف به جاده انجام پذیرفت که تعدادی از تصاویر دامنههای لغزشی در منطقۀ مورد مطالعه در شکل 8 نشان داده شده است.
پارامترهای مورد نیاز به منظور تعیین ضریب پایداری دامنهها (رجوع شود به تصویر صفحه) سپس با استفاده از مدل پایداری دامنه در محیط نرمافزار فلک اسلوپ، 8 دامنة لغزشی مورد مطالعه در این پژوهش مدلسازی و ضریب ایمنی برای هر یک از دامنهها محاسبه شد.
در جدول 4، میزان ضریب پایداری و کلاس آسیبپذیری هر یک از دامنهها در برابر لغزش در منطقۀ مورد مطالعه نشان داده شده است.
نتایج این پژوهش نشان داد که ترانشهزنی (جادهسازی) در شیبهای ناپایدار با کاهش طول شیب و به دنبال آن، افزایش مقدار شیب دامنه، از عوامل اصلی ایجاد لغزش در منطقۀ مورد مطالعه است.