چکیده:
رسانه ها یکی از منابع مهم تغییر و تولید هویت در عرصه زندگی هستند. این وسایل، افکار جامعه را مطابق
با الگوها و خواسته ها و اهداف خود شکل می دهند و دگرگونی عمده ای در نگرش مردان و زنان بوجود
می آورند. رسانه های گروهی از جمله تلویزیون در تمامی کشورها در زمینه های آموزشی و اطلاع رسانی
نقش حساس و پراهمیتی دارند. اما همواره یکی از مهمترین موضوعات "بحث تلویزیون و زنان"، بوده
است. زیرا برخورد جوامع مختلف با زنان یکسان نبوده و به دلیل فقدان یک جایگاه شایسته و هویت مستقل
برای زنان، هیچ گاه ضرورت طرحی برای چگونگی بازنمایی و هویت زن در تلویزیون، احساس نمی شده
است. ژان لوک گدار ، میگوید « تلویزیون برنامه نمی سازد، مخاطب ایجاد می کند »
هدف از این مقاله، بررسی تلویزیون، برنامه ها و سیاست های انجام شده آن نسبت به مخاطب زن و میزان
گرایش زنان به برنامه ها می باشد. در این مقاله به معرفی تلویزیون و کارکرد آن، مخاطب و مخاطب
شناسی در تلویزیون، بازنمایی و هویت زنان و جایگاه زن در تلویزیون پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
هارتلي ٢، در کتاب شناخت خبر (١٩٨٢) هفت مشخصه براي مخاطب ذهني بر مي شمرد: ١-تصوير از خود ٢- جنسيت ٣- گروه سني ٤- خانواده ٥- طبقه ٦- مليت ٧- قوميت فيسک ، در کتاب فرهنگ تلويزيون (١٩٨٧) چهار مشخصه ديگر اضافه ميکند: تحصيلات ، دين ، عقايد سياسي، موقعيت جغرافيايي نظريه وابستگي مخاطبان (بال روکيج ، دي فلور،١٩٧٦)، روابط بين رسانه ها، جامعه و مخاطبان را مورد توجه قرار مي دهد و با اشاره به نيازهاي مخاطب از جمله داشتن اطلاعات از رويدادهاي پيرامون از يک سو و نيز نداشتن و گريز از واقعيات از سوي ديگر او را عنصري منفعل و وابسته به رسانه ها فرض ميکند.
بازنمايي زنان خانه دار در تلويزيون : تاکيد بر ويژه گي هايي چون ناآگاهي اجتماعي، فعال در دعوا و آشتي هاي خانوادگي، مشغوليت ذهني براي تربيت فرزندان و رفع مشکل آنها به تنهايي بدون حمايت عاطفي پدر خانواده ، اخذ تصميم هاي سرسري و مبني بر احساس ، تصاويري هستند که از تلويزيون با اثر متکي بودن بيشتر زنان و وابستگي به ديگران نمايش داده ميشود.
(رشتياني، همايش ملي زن و روابط عمومي، ١٣٩١) نقش هايي که براي زنان تصوير مي شود پژوهشي تحت عنوان تفسير زنان از بازنمايي هويت در تلويزيون ايران در فصلنامه پژوهش هاي فرهنگي منتشر شده که طبق آن قشرهاي مختلف زنان در جامعه مورد پژوهش قرار گرفته اند.
زنان به تماشاي سريال ها و برنامه هايي مي نشينند که هويتي مطلوب از آنها ارائه داده ، اين هويت مطلوب براي زنان با ويژگيها و زمينه هاي اجتماعي و فرهنگي متفاوت ناشي از تاهل ، تجرد، اشتغال ، سن و ميزان تحصيلات آنهاست .