چکیده:
رشد مصرف انرژی طی دو دهه گذشته در چین و چشمانداز استمرار این روند، موضوع تأمین سوختهای فسیلی را در این کشور به مقولهای مهم و حیاتی تبدیل نموده است. دستیابی به منابع مطمئن انرژی عامل مهمی در تضمین تداوم نوسازی به مثابه انتخاب استراتژیک چین میباشد. بر این اساس دستیابی به ذخایر انرژی ارزان قیمت و تنوعسازی مسیرهای واردات آن و توسعه مناسبات با کشورهای دارای منابع غنی هیدروکربنی به خصوص در حوزه دریای خزر و سرمایهگذاریها در این بخش در متن دستگاه دیپلماسی این کشور قرار گرفته است. از سوی دیگر، برنامه راهبردی ترکمنستان با توجه به ذخایر چشمگیر گاز طبیعی آن، تبدیل شدن به یک بازیگر استراتژیک در حوزه انرژی است. از این رو در زمان ریاستجمهوری بردیمحمداف، رفع انزواطلبی، جذب سرمایهگذاری خارجی و دستیابی به بازارهای متنوع خارجی از طریق توسعه مسیرهای انتقال گاز طبیعی در دستور کار این کشور قرار گرفت و زمینه جهت تعاملات گسترده بینالمللی فراهم شد. مقاله حاضر درصدد ارزیابی این پرسش است که در عرصه سیاست خارجی عامل انرژی چه تأثیری بر روابط و مناسبات دو کشور داشته است؟ لذا فرض ما بر این قرار خواهد گرفت که عامل انرژی شرایط را جهت توسعه روابط میان دو کشور ترکمنستان و چین فراهم نموده و نگرانیهای چین در مورد تأمین و عرضه انرژی و اولویت استراتژیک آن برای این کشور و تمایلات ترکمنستان جهت کاهش وابستگی به روسیه جهت صادرات گاز طبیعی همکاریها را بعد بیشتری داده است و خط لوله گاز آسیایمرکزی_ چین نقطه عطف این همکاریها بوده است. روش نگارش این نوشتار توصیفی_تحلیلی و بر مبنای نظریه وابستگی متقابل میباشد.
خلاصه ماشینی:
از سـوی دیگـر بـا فروپاشی اتحاد جماهیر شـوروی و شـکل گیـری کـشورهای مـستقل در حـوزه دریـای خـزر، چشم انداز نفت و گاز این منطقـه نیـز دچـار تغییـر و تحـول شـده اسـت و دارنـدگان منـابع هیدروکربنی به تدریج تبدیل به بازیگران مؤثر در بازار انرژی جهانی شده اند و به دنبال آن بـا کشف ذخایر گازی قابل توجه در ترکمنستان اهمیت منطقـه از نظـر انـرژی افـزایش یافتـه و کشورهای شرق و غرب از جمله اتحادیه اروپا و چین با جدیت بیشتری در پی حضور مؤثر در منطقه برآمده اند.
از طرف دیگر، موقعیت جغرافیـایی ترکمنـستان بـا توجـه بـه محـصور بـودن آن در خشکی ایجاب می کند این کشور زیرساخت های خطوط لوله در جهات مختلـف داشـته باشـد و در صورت عملی شدن سـود پایـدار بـرای اقتـصاد آن خواهـد داشـت (٢٠١٥,Tabatska)کـه شکل گیری بازارهای نوظهور در آسیا (چین و هند) فرصت های مناسبی برای حضور پررنگ تـر در مبادلات بین المللی پـیش روی عـشق آبـاد در راسـتا سیاسـت هـای اتخـاذ شـده از سـوی رئیس جمهور دوم این کشور در حوزه همکاری ها در بخش انرژی قـرار داده اسـت بـه همـین دلیل به طور فعال دیپلماسی انرژی را دنبال کرده و سعی دارد، نقش به سزایی در آینده بـازار گاز جهانی ایفا نماید.
-Azernews (2017), "Turkmenistan Remains Key Natural Gas Holder in Central Asia", Available at: https://www.
-Gupta, Alexander (2014), "China Doubles Down in Central Asia with New Natural Gas Pipeline", Available at: http://www.
-Robert, John (2016), "Russia’s Gas Challenge: the Consequences for China,Central Asia, Europe and the USA", Journal of World Energy Law and Bussiness, Available at: https://www.