چکیده:
زندگی ایمانی نوعی کنش انتخابی، آگاهانه، حساب شده و شکیبانه ای است که بر اندیشه توحید استوار است. زندگی مذکور دارای قواعد و آموزه های عملی- اخلاقی فراوانی است و به لحاظ اهمیت و ضرورت هر یک دارای مراتب گوناگونند. بازه زمانی زندگی ایمانی بین مرگ زودرس فردا تا زندگی ابدی دنیوی دارای قبض و بسط است. نقطه نهایی زندگی ایمانی که بیانگر فلسفه زندگی انسان است از نگاه حدیث[معصوم] به عنوان یکی از دو ثقل اکبر، در گرو سه چیز است. این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی نگارش یافته است در صدد بیان و تبیین جایگاه محورهای سه گانه از منابع کتابخانه ای در کلام آل الله است. شناخت بنیادین، هدایت جویانه و عمل زا، اولین بایسته زندگی ایمانی است. برنامه درست مبتنی بر شناخت، دومین ضرورت اجتناب ناپذیر زندگی ایمانی در کلام اهل بیت (ع) است. پایداری در اندیشه توحیدی و شکیبایی در انجام آموزه ها و اجرای برنامه ها، سومین بایسته اجتناب ناپذیر زندگی ایمانی در کلام آل الله است. دستیابی به زندگی مزبور بدون موارد سه گانه یاد شده امکان پذیر نیست.
خلاصه ماشینی:
"این سه خصلت با عبارتی دیگر از سوی سه امام همام( یعنی حضرت امام صادق( از امام باقر( (مجلسی، 1403، 1/213؛ برقی، 1330، 1/5) و نیز امام علی بن موسیالرضا( (ابن شعبه حرانی، 1404، 446؛ عطاردی، 1406، 1/285) این گونه نقل شده است که فرمودند: «لا یستکمل عبد حقیقة الایمان حتی تکون فیه خصال ثلاث: التفقه فی الدین، وحسن التقدیر فی المعیشة، والصبر علی الرزایا».
نتیجه آنکه، شناخت با ویژگیهای سهگانۀ ژرف، هدایتجویانه و عملزا که در درون تفقه نهفته است بایستۀ حیاتی، اجتنابناپذیر و معنابخش زندگی انسان مسلمانی است که به دنبال دستیابی به فلسفۀ آفرینش خود است و بدون آن، امکان رسیدن به جایگاه رفیعی که برای مؤمنان در قرآن بیان شده است، میسر نخواهد شد.
علاوه آنکه رفق، محبوب خداست (نجفی، همان، 10/358) و این میانهروی تا بدان حد خوبست که امام صادق( فرمودند: وقتی خداوند به خانوادهای ارادۀ خیر کند، لطافت و ملایمت در معیشت را به انسان روزی میکند، هم چنان که فقدان عملکرد میانۀ مصلحانه در زندگی هر انسانی، مساوی با بیخیری است (حر عاملی، 1403، 12/42)، هرچند ملاک و معیار این دو، بسته به حوزهای که واقع میشود، شرع، عقل و عرف جامعه است، ولی در آموزشی ساده و قابل فهم از امام صادق( که در تفسیر آیۀ 67 فرقان: «و آنان که چون انفاق میکنند زیادهروی نمیکنند و بخل هم نمیورزند و میان این دو، حد وسط را نگه میدارند» رسیده، ایشان مشتی سنگریزه برداشت و آن را در مشتش نگه داشت و فرمود: «این همان سختگیری و خستی است که خداوند عزوجل در کتاب خود فرموده است»."