چکیده:
مقاله حاضر، برای انجام پژوهش در علوم اجتماعی و بهخصوص در مطالعات مدیریت، روایتپژوهی مساله محور را پیشنهاد میدهد که پژوهشگران را قادر به درک عمیقتری از پیچیدگیهای مسایل و ارایه راهحلهای اثربخشتر میسازد. در ابتدا، برای تفکیک مفهوم روایت از سایر مفاهیم، سه شرط آینه کلیت، آینه بازخورد و آینه زمان، ارایه شده است و سپس روشی چهار مرحلهای برای برآورده نمودن این سه شرط، پیشنهاد شده است. این چهار مرحله عبارتاند از: شناسایی و انتخاب کنشگران، جمعآوری حکایتها، تحلیل سهلایهای و روایتگری مسالهمحور. روش پیشنهادی را میتوان چه بهصورت یک روش منفرد و چه بهصورت ترکیبی با سایر روشها برای ایجاد درک و توصیف عمیقتر از وضعیت پیچیده، بهکار برد. در انتها، بهعنوان مطالعه موردی، یک تحلیل روایت از جایگزینی خودروی پیکان در شرکت ایران خودرو، ارایه شده است. در این مطالعه موردی، سعی بر این است تا نشان داده شود که چگونه میتوان از یک مساله پیچیده، لایهبرداری کرد تا زوایای آن مشخص گردد.
خلاصه ماشینی:
سه ویژگی اصلی را برای روایت میتوان برشمرد: آینه کلیت: کوشش برای دیدن کل، اصل ادعای رویکرد سیستمی در برخورد با مسایل بوده است ]15[، اما این کل، یک کل مرزبندی شده در ذهن پژوهشگر است و منظرهای گوناگون به وضعیت در آن لحاظ نشده است، در پژوهش روایتی، آینه کلیتی در برابر ذینفع قرار میگیرد که نشان میدهد که اگر در کلیتهای مختلف به مساله بنگریم چه میبینیم؟ و به وی کمک مینماید که بتواند چالش مرز را به درستی درک کرده و نقاط کوری را ببیند که راوی آنها را در کلیت خودش عرضه میکند.
توجه به این نکته ضروری است که اگرچه این روش به صورت مرحله به مرحله ارایه شده است، اما در هنگام انجام تحقیق حرکت از این مراحل بهصورت متعدد و رفت و برگشتی خواهد بود، ارایه نقطه شروع، یعنی شناسایی و انتخاب کنشگران، نیز در جهت کمک به تفکر پژوهشگر بسیار سودمند خواهد بود و به معنی ارائه نقطه آغازین ثابت و منفک از بقیه مراحل نیست.
این سناریو توضیح میدهد در صورت ادامه روند فعلی، میل مخاطب روز به روز نسبت به محصولی با امکانات روزآمد و ظاهر جذابتر در حال تغییر است و ایران خودرو بخواهد یا نخواهد، کهنگی پیکان در روآ و فهم مشتری از روآ در قالب "پیکان رنگ شده"، کار خود را خواهد کرد.