چکیده:
هدف: هدف این تحقیق، آشکارسازی اهمیت و کارکردهای اسلامیسازی علم در شرایط بحرانزدة تمدنی کنونی است؛ یعنی حال که مسلمانان دچار انحطاط علمی و تمدنیاند، تنها راه بازسازی تمدن اسلامی و شکوفا کردن ابعاد علمی آن، بایستی از طریق بازتعریف جهانبینی اسلامی، امکان بازتعریف علم اسلامی نیز فراهم شود تا تمدن اسلامی نیز از عقبماندگیها رها شده و شکوفا شود. روش: روش پژوهش این مقاله توصیفی،از نوع تحلیل اسنادی است. یافتهها: مطالعة تجربة مسلمین در اسلامیسازی علم و شکوفا کردن تمدن اسلامی و بررسی دیدگاههای چندی دربارة ابعاد و کارکردهای اسلامیسازی علم است؛ زیرا اگر به نقش دین اسلام در شکلدهی علم و تمدن اسلامی در عصر طلایی توجه کنیم، مشخص میشود که اگر چه آنها برخی از علوم را از تمدنهای دیگر اخذ کردند، اما توانستند با استفاده از آموزههای اسلامی و خلاقیت خود، علوم ماخوذه را بازتعریف کرده، علم اسلامی را تولید کنند و همین امر بود که منشا شکلگیری و شکوفایی تمدن عظیم اسلامی شد.. نتیجهگیری: بازسازی تمدن اسلامی به معنای اخذ صرف علوم موجود غربیان نیست؛ یعنی وارد کردن فنّاوری و تولیدات غربی برای مدرنسازی جهان اسلام، نه تنها راهگشا نیست، بلکه بحرانزا نیز است، که تجربة تلخ این امر در اکثر کشورهای اسلامی قابل مشاهده است. بنابراین راه حل بحران ملل اسلامی در اسلامیسازی علم است که در این روش، جهانبینی اسلامی و انسان مسلمان نیز دارای نقشهای مهمیاند.
Objectives: The aim of the present paper is to reveal the importance of islamicization of science and the related functions. The author of the article then refers to the decadence of science and civilization among Muslims and suggests redefining the Islamic civilization and scientific development as the principal solution in reconstructing Islamic civilization. Method: The method of the article is descriptive and document analysis. Results: The results of the survey is derived from Muslims experiences and studies on Islamicization of science and developing Islamic civilization .referring to Islam rule in formation of science and Islamic civilization in golden era، indicates that although some parts of sciences are derived from other civilizations but- by the help of Islamic teachings and creativity –they have redefined the sciences and produced Islamic sciences. The mentioned process is considered as the fundamental step in development of Islamic great civilization. Conclusion: The author of the research concludes that reconstructing the Islamic civilization is not equal to just gaining the current western sciences. In other word importing the western productions and technology in order to modernize the Islamic world is not the solution and even leads to astray and crisis.( like most of the Islamic countries) .the paper then highlights the importance of Islamic world view and Muslims as to have basic rules in finding solution for Islamic countries crisis on islamicization of sciences.
خلاصه ماشینی:
از این رو در عصر حاضر، که دستاورد تمدنی مسلمانان در بحران علمی، دینی و فلسفی خاص خود قرار دارد و تلاشهای زیادی از سوی متفکران برای احیای آن، چه از جهت علمی و چه از جهت دینی، صورت میگیرد، میتوان به اهمیت خاص عوامل مزبور، به ویژه ترکیب دو عامل دین اسلام و علم، در قالب اسلامیسازی علم، برای بازسازی تمدن اسلامی و رفع بحرانهای آن توجه داشت.
هـ) برخی از اصول و ویژگیهای اسلامیسازی معرفت در زمینة اسلامیسازی علم میتوان به دیدگاههای متفکران چندی چون: اسماعیل راجی الفاروقی، سید محمد ضیاءالدین سردار، سید حسین نصر، مهدی گلشنی و آیتالله جوادی آملی توجه کرد که هریک از زاویة خاص خود تلاش دارند تا اهمیت جهانبینی اسلامی را در جهتدهی به علم و انسان نشان دهند و رجوع به آموزههای اسلامی را در اسلامیسازی علم و اهمیت این نهضت فکری را در رفع بحران علمی و تمدنی مسلمانان گوشزد کنند.
اما باید توجه داشت که اهمیت علم برای بازسازی تمدن اسلامی به معنای اخذ صرف علوم موجود غربیان نیست؛ یعنی وارد کردن فناوری و تولیدات غربی برای مدرنسازی جهان اسلام، نه تنها راهگشا نیست، بلکه بحرانزا نیز است، که تجربة تلخ این امر در اکثر کشورهای اسلامی قابل مشاهده است.