چکیده:
بررسی تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران نشان دهنده اهمیت موضوع زنان و خانواده برای سردمداران گفتمانهای سیاسی مسلط و معارض است. تحقیق حاضر باهدف شناسایی گفتمانهای مسلط خانواده در مجلس شورای اسلامی و تحلیل جامعهشناختی آنها، انجام گرفته است. این تحقیق با روش تحلیل گفتمان بر روی مذاکرات نمایندگان مجلس هشتم در موضوع قانون حمایت از خانواده صورت پذیرفته و چشمانداز نظری آن بر مبنای نظریههای عاملیت- ساختار، نظام کنش، بازنمایی و جهانی شدن تدوین شده است. یافتههای حاصل از تحلیل متن و تحلیل زمینه مذاکرات نشان میدهد که نظم گفتمانی این مجلس در موضوع «خانواده و زنان»، شامل سه گفتمان (سنتگرای اصولگرا، سنتگرای اعتدالی و نوگرای اصلاحطلب) است وگفتمان «سنت گرای اعتدالی» با توجه به بافت و شرایط اجتماعی و حضور اکثریتی دربین مذاکرهکنندگان، گفتمان مسلط بوده است. این گفتمان توانسته بین «گفتمان سنتگرای اصولگرا» (به عنوان گفتمان مسلط برساختار سیاسی و اقتصادی) و «گفتمان اعتدالگرای سنتی» (به عنوان گفتمان مسلط بر ساختار اعتقادی و عرف اجتماعی) ارتباط برقرار کند و از رویارویی این دو (مثلاً در موضوع ازدواج موقت) جلوگیری نماید.
The study of the social and political history of Iran shows the importance of the issue of women and the family for the leaders of the dominant and opposing political discourses. This study has been conducted with the aim of identifying the dominant discourses of the family in the Islamic Consultative Assembly and their sociological analysis. This study has been carried out with the method of discourse analysis on the negotiations of the Eighth Parliamentary Assembly on the topic of family protection law and its theoretical perspective is based on Agency-structure, system of action, representation and globalization theories. The results of the analysis of the text and the analysis of the context of the negotiations show that, the discourse's order of the parliament on the subject of "family and women" includes three discourses (fundamentalist traditionalism, moderate traditionalism and modernist reformism), and the term "moderate traditionalism" according to the context and social conditions and the presence of a majority among the negotiators has been the dominated discourse. This discourse has been able to communicate between "fundamentalist discourse" (as the dominant discourse on political and economic structure) and “moderate traditionalism discourse" (as the dominant discourse on The structure of belief and social custom) and prevent the confrontation of these two (for example, on the subject of temporary marriage).
خلاصه ماشینی:
این تحقیق با روش تحلیل گفتمان بر روی مذاکرات نمایندگان مجلس هشتم در موضوع قانون حمایت از خانواده صورت پذیرفته و چشم انداز نظری آن بر مبنای نظریه های عاملیت - ساختار، نظام کنش ، بازنمایی و جهانی شدن تدوین شده است .
com@٢٩١_E- mail: rad بیان مسأله اگر گفتمان را به عنوان یک نظام بازنمایی، شیوه ای خاص برای سخن گفتن در مورد جهان و فهم آن در درون یک اپیستمه در نظر بگیریم (یورگنسن و فیلیپس ، ١٣٨٩: ٨٨؛ و آقا گل زاده ، ١٣٩٤: ٤٠-٣٩)، خانواده و زن به عنوان دو عنصر به هم تنیده در جامعه سنتی ایران ، همزمان با انقلاب مشروطه به عنوان سوژه ای پروبلماتیزه شده ، وارد گفتمان سیاسی شدند و تراکمی از گفتارها، گزاره ها و نظریه ها را حول خود ممکن ساختند.
با عنایت و امعان نظر به مباحث فوق دو سؤال اصلی تحقیق حاضر عبارتند از این که ، از منظر جامعه شناسی و بر اساس مذاکره های مجلس هشتم شورای اسلامی کدام گفتمان بر حوزه خانواده مسلط بوده اند و علت این تسلط چگونه قابل تبیین است ؟ چشم انداز نظری نظام اجتماعی متشکل از عناصری است که ساختارها، نهادها، عاملیت ها و گفتمان ها از جمله آن ها هستند؛ تغییر این عناصر به سرعت و سهولت انجام نمیگیرد مگر در مواقع استثنایی از جمله در انقلاب های سیاسی- اجتماعی؛ اگرچه زمینه های انقلاب نیز در طول زمان و شرایط مختلف فراهم می گردد، ولی وقوع آن در یک بازه زمانی کوتاه انجام میگردد.