چکیده:
طراحان فرش در طول تاریخ با تاثیرپذیری از مذهب، سیاست، فرهنگ و سایر هنرهای رایج، نقوش زیبا و گاه منحصربهفردی را خلق و بافندگان چیرهدست ایرانی نیز آنها را ثبت کردهاند. سجادههای محرابی از مهمترین طرحهایی هستند که با ورود اسلام همهگیر شدند. اینگونه از فرشها با الگوبرداری از طاقهای ایرانی و در ابعادی کوچک برای اجرای فریضه دینی نماز طراحی و اجرا شدند.اجرای نمازهای جماعت و عیدین باعث ابداع طرحی جدید با عنوان سجاده صف در هنر فرشبافی ایران شد. در اینگونه از فرشها ردیفی از طاقهای محرابی در طول یا عرض فرش بافته میشود و هرکدام از آنها جایگاه نمازگزاران را مشخص میکند. این طرح باگذشت زمان توسط مسلمانان سایر کشورهای اسلامی همچون ترکیه، هند و نواحی ترکستان شرقی اقتباس شد؛ با این تفاوت که بافندگان ساکن در این مناطق با توجه به فرهنگ و نقوش رایج، فرشهایی با طرح سجاده صف تولید کردند.با توجه به اینکه اولین بار طاق و طاقنما در معماری عیلامی به کار گرفتهشده و بعدها اشکانیان آن را احیا و گسترش دادند، همچنین اشاراتی که در برخی از سفرنامهها به سجاده بافی در نواحی مختلف ایران شده است، شاید بتوان گفت سجاده صف اولین بار توسط هنرمندان ایرانی به کار گرفتهشده است. هدف از اجرای این پژوهش معرفی نقش سجاده صف در هنر فرشبافی ایران و مهمترین حوزههای فرشبافی جهان اسلام است. مهمترین سوال پژوهش این است که از چه زمانی و در کدام کشور اسلامی این طرح ابداعشده است؟ همچنین علت بافت فرشهای سجاده صف چه بوده است؟ روش تحقیق در این نوشتار بهصورت توصیفی – تاریخی است و شیوه گردآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای و اسنادی است.بامطالعه اطلاعات و تصاویر محدودی که از فرشهای مزیّن به نقش سجاده صف موجود است، میتوان گفت اغلب آنها در کشورهایی همچون ایران، هند، ترکیه عثمانی و نواحی ترکستان شرقی بافتهشدهاند. با توجه به عنصر مشترک طاق در تمامی آنها و همچنین نمونه فرشهای طرحشده در نگارههای ایرانی، احتمالا الگوی اصلی این نقش ریشه در ایران دارد و تفاوتها منحصر به شیوه طراحی عناصر جزئی یا نوع بافت است. مهمترین علت بافت اینگونه از سجادهها ایجاد نظم و وحدت در بین نمازگزاران بوده است.
In marketing literature، a new marketing concept called “brand attachment” that attachment strongly impacts on consumer behaviors. Emotional attachment binds the employee to the Brand when the affective bond is especially strong، ensuring repurchase. The aim of this study was examining the effect of brand awareness، emotional experiences and User-derived benefits on bran loyality and brand commitment whit considering mediator variable of brand attachment. Statistical community of this research was customers of Carpet، in the Mazandaran of Iran، that a sample of 520 people who had been chosen by cluster sampling، were examined.
This study is applicational، and in case of collecting required information، it uses library and survey methods، utilizing questionnaire. The method of sampling is simple random method. To analyze data، SPSS and AMOS software were applied.
Research findings show direct effect of brand awareness، User-derived benefits and Emotional experiences on the brand attachment; also positive direct effect of brand attachment on brand commitment is confirmed. Although the direct effect of brand attachment on brand loyalty is not confirmed; but brand attachment have a positive effect on brand loyalty by the Mediator variable of brand commitment.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اینکه اولین بار طاق و طاقنما در معماری عیلامی به کار گرفتهشده و بعدها اشکانیان آن را احیا و گسترش دادند [2]، با مشاهدۀ سجادههای صف میتوان گفت این طرح نیز همچون دیگر فرشهای محرابی ریشه در هنر معماری ایران دارد و با الگوبرداری از محراب یا رواقهای مساجد، مقابر و مدارس مذهبی طراحیشده است؛ با این تفاوت که این تزیین بر روی زمین و بهصورت افقی اجرا میشود.
مهمترین سؤال پژوهش این است که از چه زمانی و در کدام کشور اسلامی این طرح ابداعشده است؟ همچنین علت ساخت اینگونه از فرشهای سجادهای چه بوده است؟ در منابع مکتوب لاتین و فارسی اطلاعات و تصاویر محدودی از فرشهای مزین به نقش سجادۀ صف آمده است که اغلب آنها در کشورهایی همچون ایران، هند، ترکیۀ عثمانی و نواحی ترکستان شرقی بافتهشدهاند.
موزۀ آثار ترک و اسلام استانبول، قرن 13 و 14 م/ 6 و 7 ق (مأخذ تصویر: Berinstain & day, 1996, 61) با توجه به عناصر تزیینی مورداشاره، دو احتمال برای مکان بافت این سجاده میتوان در نظر گرفت: اول اینکه این فرش در نواحی شرقی ایران بافتهشده و به مسجد علاءالدین قونیه اهداشده است؛ زیرا هنگام به قدرت رسیدن اقوام سلجوقی، در اکثر مناطق ایران، بهخصوص نواحی شرقی، شهرهای مهمی به تولید فرش، ازجمله فرشهای سجادهای اشتغال داشتند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) تصویر 11: سجادۀ صف با طرح محرابی قندیلی، شمال شرق آناتولی، موزۀ پارچۀ واشینگتن، نیمۀ اول قرن 15 م/ 9 ق (مأخذ تصویر: Milanesi, 1999, 67) اوشاک [21] یکی از مهمترین مناطق قالیبافی در آناتولی است که تأثیر هنرمندان ایرانی را در برخی از بافتههای بزرگ پارچۀ آنها میتوان مشاهده نمود.