چکیده:
متئوی پاریسی از مورخان انگلیسی قرن 13 میلادی بود که در سنت تاریخ نگاری کلیسایی رشد کرد و سنت وقایع نامه نویسی را ادامه داد و بنا به داوری محققان آن را به اوج رساند. شاید دلیل آن اوجگیری، وقایع زمانه پرآشوبی بود که در آن از یک سو کشاکش قدرت کلیسا و دربار امپراتور فردریک دوم و شاهان انگلستان و فرانسه اروپا را دربرگرفته بود و از سوی دیگر جنگ های صلیبی و یورش خانمان برانداز تاتاران جهان را به هم ریخته بود. بدین ترتیب وقایع نامه نویسی نه با مسائل داخلی اروپا که از آن پس با مسائل جهانی رو در رو شده بود. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی روش تاریخ نگاری و تاریخ نگری متئو پاریس با توجه به تحولات جهانی همچون جنگ های صلیبی و حمله مغولان است. دستاوردهای تحقیق حاکی از آن است که بینش مورخان اروپایی از جمله متئوی پاریسی وسعت جهانی یافت؛ و البته تاحدی از تعصبات مذهبی و ملی داخلی اروپا کاسته شد. قالب وقایع نامه نویسی نیز تغییر کرد و به ذکر اسناد و نامه های مکتوب و رسمی و سبک نگارش و روش سفرنامه ها و زیارت نامه ها متکی شد.
خلاصه ماشینی:
com مقدمه : سنت وقایع نامه نویسی در اروپای قرون وسطی و جایگاه وقایع نامه بزرگ در آن اهمیت وقایع نامه بزرگ نه فقط از آن رو است که اولین نوشته حجیم و جامع اروپاییـان در باب تاریخ جهانی به شمار می رود، بلکه به سبب وقوع جنگ های صلیبی و یورش مغول شـرق و غرب عالم را در یک تاریخ مشترک دیده و توصیف کـرده اسـت ؛ امـا تـاریخی بـا چنـین اهمیت و جامعیتی که از جنس جامع التواریخ (تاریخ جامع به مثابه تاریخ عمومی جهان) است در مجامع دانشگاهی ایران ناشناخته مانده است ، لذا معرفی این اثر شاخص بـه منزلـه معرفـی روندی نو در تاریخ نگاری اروپایی قرون وسطی است که در مشرق زمـین مشـابه هـایی چـون جامع التواریخ مذکور یا سالنامه مشهور چینی موسوم به یوان -شی ١ دارد.
با توجه به روش مؤلف ، گرچه کتاب وقایع نامه بزرگ اغلب مورد ارجـاع محققان است ، اما برخی پژوهشگران برآناند که این اثر همچـون اغلـب آثـار قـرون میانـه ________________________________________________________________ ١ متئو باریس (٢٠٠١)، التاریخ الکبیر، ٥جلد، ترجمه و تحقیق ، سهیل زکار، ج٢، دمشق : [بی نا]، ص٦٣٥.
متئو پاریس گرچه کتاب خود را به تاریخ انگلستان محدود می داند و خاصه دربارة تاریخ فرانسه به اختصار صحبت می کند که ناشی از تعصبات ضدفرانسویاش نیز هست ، چراکه در ________________________________________________________________ ١ باریس ، همان، ج٣، ص١١٩٧.
بدین ترتیب بخش قابل توجهی از مطالب کتاب وقایع نامه بزرگ و ذیل ها و پیوست هـای آن مربوط به مشرق زمین و جهان اسلام است که به طور مشخص بـه جنـگ هـای صـلیبی ، حکومت های ایوبی ، نیروهای خوارزمی ، گاه نزاریان شام و از سوی دیگر به حملات نخستین مغولان به روسیه و اروپای شرقی می پردازد.