چکیده:
کپیرایت از مسائل نوپدید در حقوق است که همگام با تحولات اقتصادی، صنعتی و فرهنگی جوامع بشری، بسیار دگرگون شده است. اصطلاح «کپیرایت»، عموما ناظر به مهمترین عملی است که در مورد آثار ادبی و هنری انجام میشود. در مورد کپیرایت، همکاریهای بینالمللی متعددی میان کشورها انجام گرفته است؛ یکی از سازمانهایی که در این حوزه به فعالیت میپردازد، سازمان جهانی مالکیت معنوی است. از دیگر سو در حوزه تجارت جهانی نیز موضوعاتی پیش میآید که به مالکیت فکری مربوط بوده و سازمانهای درگیر در تجارت جهانی مانند سازمان جهانی تجارت را به این موضوع نزدیک مینماید. این مقاله، به مفهوم و تاریخچه حقوق مالکیت فکری و بطور خاص کپیرایت، اشاره دارد و در آن قوانین و مقرراتی که بین کشورها برای حمایت از کپیرایت در سازمان جهانی مالکیت معنوی و سازمان جهانی تجارت، وضع شده و رابطه بین این دو سازمان بررسی شده است. سازمان جهانی تجارت و سازمان جهانی مالکیت معنوی، دو سازمانی هستند که نقش به سزایی در حمایت از کپیرایت، در عرصه بینالمللی ایفا کردهاند. سازمان جهانی تجارت بواسطه موافقتنامه جنبههای تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس) که مهمترین موافقتنامه این سازمان است و سازمان جهانی مالکیت معنوی به لحاظ اینکه معاهدات بسیاری را اداره و اجرا کرده است که اصلیترین و مهمترین این معاهدات، کنوانسیون برن است، حمایتهای زیادی در این زمینه به عمل آوردهاند.
Copyright is a new issue in law which has changed a lot along with economic, industrial and cultural developments of human community. The term “copyright” is generally mentioned about the most important actions done related to literary and artistic works. A great deal of international cooperation has been done about copyright among the countries. One of the organizations active in this field is the World Intellectual Property Organization (WIPO). On the other hand some issues emerge in the field of world trade which are connected to intellectual property and involve the organizations related to this category such as World Trade Organization (WTO). In this paper the concept and history of intellectual property law and especially copyright has been explained. Rules and regulations being developed among the countries to support copyright in WIPO and WTO and the relationship between these two organizations have been reviewed. WIPO and WTO are two originations that have a great role to support copyright in international arena. WTO due to the Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS) which is the most important agreement of this organization and also WIPO due to management and implementation of several treaties such as Bern Convention, have done a great deal to support copyright. In this paper, rules and regulations of copyright in these two international organizations have been reviewed through descriptive-analytical methods. The purpose of present thesis is to know more about the rules and regulations to support copyright in WIPO and WTO and also the effects and results of this support.
خلاصه ماشینی:
"سازمان جهانی تجارت بواسطه موافقتنامه جنبههای تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس) که مهمترین موافقتنامه این سازمان است و سازمان جهانی مالکیت معنوی به لحاظ اینکه معاهدات بسیاری را اداره و اجرا کرده است که اصلیترین و مهمترین این معاهدات، کنوانسیون برن است، حمایتهای زیادی در این زمینه به عمل آوردهاند.
امروزه باتوجه به گسترش ارتباطات در سطوح ملی، منطقهای و بینالمللی به ویژه از طریق شبکه جهانی اینترنت و قابلیت دسترسی سریع و آسان به تمامی اطلاعات و امکان سوءاستفاده برخی افراد از آثار و دستاوردهای دیگران، بر اهمیت حفظ این نوع مالکیت و اعتبار آن افزوده شده است؛ و تاکنون مقررات ملی و بینالمللی فراوانی در اینباره به تصویب رسیده است؛ از جمله در ماده 27 اعلامیه جهانی حقوق بشر، کپیرایت یکی از حقوق طبیعی انسانها شمرده شده است.
اقدامات سازمان جهانی تجارت و سازمان جهانی مالکیت معنوی براساس ماده 4 موافقتنامه همکاری، سازمان جهانی مالکیت معنوی (وایپو) متعهد شده است که کمکهای فنی و حقوقی موردنیاز برای اجرای مفاد موافقتنامه تریپس را در اختیار کشورهای عضو سازمان جهانی تجارت قرار دهد و عدم عضویت در سازمان جهانی مالکیت معنوی، نمیتواند مانع ارائه این کمکها باشد.
براساس بند1 این ماده دفتر بینالمللی سازمان جهانی مالکیت فکری، متعهد شده است که کمکهای فنی و حقوقی مورد نیاز برای اجرای مفاد موافقتنامه تریپس را در اختیار آن دسته از کشورهای درحال توسعه عضو سازمان جهانی تجارت که عضو سازمان مالکیت فکری نیستند، قرار دهد و سازمان جهانی مالکیت معنوی، نباید تفاوتی از این حیث میان اعضای خود و اعضای سازمان جهانی تجارت قائل شود."