چکیده:
هدف از این پژوهش ارائه اصول برای طراحی فضاهای باز دانشگاهی مبتنی بر افزایش سرزندگی خلاق و تعاملات اجتماعی است. در این پژوهش از روش تحقیق تلفیقی (کیفی کمّی) استفاده شده است. جامعه موردمطالعه متخصصین رشته معماری و شهرسازی بوده و از طریق روش نمونهگیری شبکهای (گلوله برفی) و حجم نمونه از طریق اشباع نظری انجام پذیرفته که از عوامل استخراج شده است، به دست آمد. همچنین پس از مصاحبه باز پاسخ با متخصصین از تکنیک کدگذاری باز و محوری استفاده شد و به روش پیمایش اکتشافی دلفی توسط 20 نفر از اعضای هیات علمی معماری و شهرسازی دانشگاهها در شهر تهران و بعدازآن نتایج از طریق جدول هدف محتوی به پرسشنامه تبدیل شد و طی 2 مرحله، پرسشنامه تکمیل شده است. برای تحلیل دادههای جمعآوریشده بر اساس تحلیل عامل Q نتایج استخراج و درنهایت تاثیرگذارترین عوامل بر فرآیند سرزندگی خلاق و تعاملات اجتماعی از هر یک از صفات فضایی مشخص شده است. ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ابعاد اجتماعی، کالبدی، طراحی و روانشناختی محیط بر فضاهای باز دانشگاهی ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار است.
خلاصه ماشینی:
"اجزا و عناصر مختلف در تعریف سرزندگی از نگاه (ویلر، ٢٠٠١) قلمرو عمومی جذاب و پیاده محور، حجم و سرعت پایین ترافیک ، مسکن ارزان با موقعیت مناسب ، پارکها و فضاهای باز قابل دسترس ، محیط طبیعی پاک، منظر ساخته شده خوانا، آموزنده و متنوع ، مکان های امن و قابل دسترس همه استفاده کنندگان ، مکان هایی با تأکید بر اکولوژی، تاریخ و فرهنگ محلی، محیط های افزایش دهنده تعاملات اجتماعی، از نگاه (بالساس ، ٢٠٠٤) امنیت ، پاکیزگی، زیبایی، حیات اقتصادی، قابل خرید برای گروه های مختلف ، مدیریت مناسب ، زیرساخت های عملکردی، پارکهای وسیع ، حمل ونقل عمومی، فعالیت های فرهنگی ، حس اجتماع پذیری و ازنظر (تروسبی، ٢٠٠٥) عناصر محسوس (وجود زیرساخت های عمومی، فضاهای عمومی، حمل ونقل عمومی، دسترسی به بهداشت ، آموزش ، خدمات ، آب وهوای پاک، سیستم فاضلاب )، عناصر غیر محسوس (حس مکان ، فعالیت های محلی ، شبکه های اجتماعی مناسب ) است که هر سه نظریه به صورت مشترک از قابلیت اجتماع پذیری و فعالیت گروهی نام برده اند.
درنهایت ویژگیهای فضاهای باز دانشگاهی بر اساس سرزندگی خلاق و تعاملات اجتماعی با چهار بعد اجتماعی، کالبدی، طراحی و روان شناختی محیط از نگاه متخصصان به صورت موارد زیر ارائه میگردد: تأمین قلمرو، امنیت ، ساختار منسجم ، تداوم و خوانایی و قابل پیش بینی بودن فضا، ٢- وجود تسهیلات مناسب در فضا، پاسخگویی، راحتی و آسایش مکان ، ٣- رنگ های طبیعی، شور و هیجان مکان که مستلزم وجود ابعادی چون پیچیدگی و رمزآلودگی ، آموزش ، امکان بیان خود، گوناگونی و تضاد، انتخاب ، هویت یابی، خلوت جویی و دل بستگی در فضاست ، ٤- تعاملات اجتماعی، ٥- فضاهای قابل رؤیت برای دانشجویان و دارای مرز و محدوده ، فضاهایی که پذیرای گروه های مختلف کاربران باشد، فضاهایی که در ساعات مختلف نور مطلوب داشته باشند."