چکیده:
معناشناسی، بخشی از دانش زبان شناسی امروزی است که در آن نویسنده، اثر را به عنوان تولید دستور زبانی نگاه نمیکند و در نگاهی نو به مطالعة فرهنگ واژه و جهانبینی حاکم بر آن میپردازد. معناشناسی، روشهای جدید برای بررسی و تبیین مفاهیم و واژگان را در اختیار ما می گذارد. در این تحقیق ما به معناشناسی واژه «حق» در نهج البلاغه پرداخته ایم.
در ضرورت و اهمیت بحث گفتنی است که واژه حق از واژه های پر بسامد در قرآن و نهج البلاغه است که در
فرهنگ های لغت به صورتهای مختلفی معنا شده است؛ لذا در این پژوهش ضمن بررسی معنای آن از نظر لغوی و اصطلاحی و بررسی سیر تحول و تطور معنای کلمه (معناشناسی تاریخی) به معناشناسی توصیفی واژه پرداخته ایم و در آن معنای مفهومی- مصداقی، انتزاعی- حسی و ارتباط معنایی آن با واژه های همنشین و جانشین و نانشین مورد بررسی قرار گرفته است.
واژه حق در نهج البلاغه، پربسامد و دارای معنای لغوی «ثابت و مطابق اب نفس الامر» می باشد.
خلاصه ماشینی:
"در ضرورت و اهمیت بحث گفتنی است که واژۀ حق از واژههای پر بسامد در قرآن و نهج البلاغه است که در فرهنگهای لغت به صورتهای مختلفی معنا شده است؛ لذا در این پژوهش ضمن بررسی معنای آن از نظر لغوی و اصطلاحی و بررسی سیر تحول و تطور معنای کلمه (معناشناسی تاریخی) به معناشناسی توصیفی واژه پرداختهایم و در آن معنای مفهومی- مصداقی، انتزاعی- حسی و ارتباط معنایی آن با واژههای همنشین و جانشین و نانشین مورد بررسی قرار گرفته است.
واژۀ حق از واژههای پربسامد در قرآن و نهجالبلاغه است که در فرهنگهای لغت به صورتهای مختلفی معنا شدهاست؛ بنابراین در این پژوهش ضمن بررسی ابعاد معنایی آن از نظر لغوی و اصطلاحی و بررسی سیر تحول و تطور معنای کلمه (معناشناسی تاریخی) به معناشناسی توصیفی واژه پرداختهایم و در آن معنای مفهومی- مصداقی، انتزاعی- حسی و ارتباط معنایی آن با واژههای همنشین و جانشین و نانشین مورد بررسی قرار گرفته است.
همچنین براساس نهج البلاغه میتوان مفهوم اصلی حق را منطبق بر معنای رایج لغوی آن یعنی (مطابقت با راستی) که در محور جانشینی یا همنشینی با واژههای تکلیف و حکم و قانون بوده و با آنها رابطۀ معنایی دارد و نیز در تقابل با واژههای ظلم و باطل استعمال شده دانست که این دانستهها برای فهم هرچه بهتر فحوای کلام حضرت به ما کمک میکند و پرده از بسیاری از ابهامات برمیدارد."