چکیده:
در شکل گیری حقوق پزشکی دو عامل اخلاق و مذهب نقش چشم گیری ایفا می کنند.دو
نیرویی که بی گمان باید در زمره نیروهای سازنده حقوق آورد؛ نیرویی که همیشه کارساز و
پرتوان است و گاه بر همه عوامل دیگر غلبه می کند. در میان قواعد حقوقی موجود نیز بسیار
است آنها که به اصول اخلاقی و مذهبی بیش از عوامل اقتصادی ارتباط دارد. مسئولیت
پزشکی، عبارت است از مسئولیت قضایی، قانونی، حقوقی و کیفری پزشک یا خدمات دهنده
درمانی دربرابر بیمار یا دریافت دارنده خدمات درمانی، در رابطه با هرگونه کوتاهی و خطا،
اعم از عمدی و سهوی در درمان یا اقدامات درمانی و افشاء اسرار و اطلاعات پزشکی بیمار.در
این نوشتار ابتدا به تعریف مسئولیت و بررسی سیر تحولی حقوق پزشکی به طور کلی پرداخته
شده است. سپس به بیان ماهیت و چیستی مسئولیت پزشکی و اقسام آن به عنوان مبحث اساسی
و مهم در حقوق پزشکی می پردازیم.در ادامه به ارتباط مابین اخلاق و حقوق پزشکی
وهمچنین فقه وحقوق پزشکی اشاره شده و در بخش انتهایی در دو فصل مطالبی پیرامون
گستره قوانین در حیطه پزشکی و مبنای آن ها در دو دوره زمانی باستان و معاصر در ایران بیان
شده است و در نهایت با جمع بندی کلی به پایان این پژوهش و مقاله می رسیم.
In the formation of medical law, two factors of morality and religion play a
significant role. Two forces that undoubtedly must be among the constructive
forces of rights; a force that is always efficient and powerful, and sometimes
overcomes all other factors. There are also many existing legal rules that relate
to ethical and religious principles more than economic factors. Medical liability
is the legal, legal, or criminal liability of a physician or healthcare provider
towards a patient or receiving a health care provider in relation to any
shortcomings and errors, whether deliberate and inadequate in treatment or
treatment, and the disclosure of secrets and information Patient medicine. In
this essay, the definition of responsibility and the review of the development of
medical law in general have been discussed. Then, we will address the nature
and the nature of medical responsibility and its types as a fundamental and
important topic in the field of medical law. The relationship between ethics and
medical law, as well as jurisprudence and medical law is mentioned, and in the
last section in two sections, we discuss the scope of the laws in The field of
medicine and its basis have been expressed in two ancient and contemporary
periods in Iran, and finally we will conclude with the general conclusion of this
research and article.
خلاصه ماشینی:
مثلا صدور گواهی خلاف واقع یا اینکه پزشکی اقدام به عمل سقط جنایی کند وزائو نیز فوت کند که در این حالت فرد هم از نظر جزایی مسئول است و هم در مقابل اولیای دم و بستگان متوفیه مسئولیت مدنی دارد.
به استناد بند دوم ماده 59 و ماده 60 و ماده 322 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 که قانونگذار رضایت بیمار و یا اولیای وی را شرط صحت عمل پزشک و یا جراح دانسته است با اخذ اذن و برائت نامه از بیماران و یا اولیای آنها در مورد غیراورژانسی، پزشکان را بری الذمه خواهد نمود مسلم است که اگر پزشک و یا جراح از اخذ رضایت نامه مذکور که بایستی آگاهانه (Informed consent) نیز باشد امتناع ورزد، عملش واجد وصف مجرمانه بوده و از نظر قانونی قابل تعقیب و مجازات میباشد.
علاوه بر موارد قانونی فوقالذکر از بند سوم ماده 42 قانون مجازات عمومی اصلاحی سال 1352 نیز میتوان استنباط کرد که هر نوع عمل جراحی یا طبی که با رضایت صاحبان حق و با رعایت نظامات دولتی انجام شود فاقد وصف مجرمانه خواهد بود و بدین ترتیب نه تنها پزشک مسوولیت کیفری نخواهد داشت، بلکه مسوولیت مدنی نیز منتفی خواهد بود.
ماده 538 قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد: «هرکس شخصا" یا توسط دیگری برای معافیت خود یا شخص دیگری از خدمت دولت یا نظام وظیفه یا برای تقدیم به دادگاه گواهی پزشکی به اسم طبیب جعل کند به حبس از شش ماه تا یک سال یا سه تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.