چکیده:
این مقاله عهدهدار بررسی حکم فقهی اطعام عزاداران و حاضران در مراسم عزا به دست بستگان میت است. اغلب علمای سلفی در این مسئله فتوا به تحریم دادهاند و دیگر علمای اهل سنت، اغلب فتوا به جواز (اباحه، استحباب یا کراهت) دادهاند. در این نوشتار با بررسی روایات اهل سنت، این مسئله را برمیرسیم که کدام یک از این فتاوا با روایات معتبر اهل سنت سازگاری بیشتری دارد. در انتها ثابت میشود که روایات معتبر اهل سنت دال بر جواز اطعام عزاداران است و طبق مضمون برخی از آنها گاهی اطعام بهتر است.
خلاصه ماشینی:
در این زمینه بسیاری از علمای اهل سنت فتوا به استحباب دادهاند؛ طحاوی به نقل از محمد بن عبدالستار الکردی مینویسد: «روایت دلالت بر اباحه درستکردن غذا به دست بستگان میت و دعوت دیگران به آن دارد؛ بلکه در بزازیه گفته است اگر غذایی برای فقرا درست کنند، نیکو است!».
اطعام مردم در عزای عمر بن خطاب از جمله این روایات، روایتی است که میگوید وقتی عمر از دنیا رفت، مردم را به صورت عمومی اطعام کردند؛ در این زمینه هیثمی در مجمع الزوائد مینویسد: از احنف بن قیس روایت شده است که گفت: «وقتی عمر بن خطاب میگفت: هیچگاه نمیشود که یکی از مردان قریش از دری وارد شود، جز اینکه گروهی از مردم همراه او وارد میشوند!» من این را شنیدم ولی معنای سخنان او را نفهمیدم، تا اینکه خود او چاقو خورد و به صهیب دستور داد که برای مردم دوانی، أحمد بن غنیم، الفواکه، ج1، ص285.
غذادادن در عزای خالد بن ولید در این زمینه عینی شارح صحیح بخاری مینویسد: موفق در انساب از محمد بن سلام روایت نقل کرده است که هیچ زنی از زنان بنیالمغیرة باقی نماند، جز اینکه سر خود را تراشید و موهای خود را بر قبر خالد ریخت؛ کنایه از اینکه جز تو مردی وجود ندارد که دیدن موی ما برای او حرام باشد؛ و گریبان چاک کردند و بر گونه خویش لطمه زدند و، بنوالمغیرة که خاندان خالد بن ولید بودند، غذا دادند و عمر آنها را از این کار نهی نکرد.