چکیده:
در تربیت مناسکی، که یکی از حوزههای تربیت دینی است، به مباحث گوناگونی میتوان پرداخت که یکی از آنها «روشهای تربیت مناسکی» است. روشها به بیان نحوة اقدام و عمل میپردازند و دارای اقسام متعددی هستند. بدینروی، این تحقیق تنها درصدد معرفی روشهای گرایشی در تربیت مناسکی است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر به دست آوردن روشهای معتبر تربیتی از منابع دینی است که این امر با مراجعه به آیات الاحکام میسر شده است. در این تحقیق، از روش «توصیفی ـ تحلیل محتوا» استفاده شده و برای جمعآوری دادهها، از روش کتابخانهای و مراجعه به قرآن بهرهگیری شده است و پس از گردآوری آیات عبادی و مناسکی و مراجعه به تفاسیر و منابع تربیتی متعدد، بیاناتی که دارای رهنمود تربیتی بوده گزینش شده و روشها از آنها به دست آمده و در سه دستة زمینهساز (شش روش)، ایجادی (شش روش) و اصلاحی (چهار روش) دستهبندی شده است.
خلاصه ماشینی:
"از سوی دیگر، زمانی اهمیت بحث دربارة روشها بیشتر نمایان میگردد که آثار تعلیم معارف دین و احکام الهی را بدون توجه به روشهای بیان در منابع دین، در جامعه به وضوح مشاهده میکنیم، بهویژه آنکه در بیان بایدها و نبایدها، گاه دچار افراط و گاه تفریط شدهایم، و یا اینکه برای آموزش مسائل دینی از روشهای گوناگونی استفاده گردیده که برخی از آنها از منابع غیربومی گرفته شده است و هیچ تناسبی با آموزشهای دینی ندارد و بیانگر وجود خلل در این زمینه است.
برای نمونه، در آیات 149و150 سورة «بقره»، که مربوط به تغییر قبله است، خداوند متعال میفرماید: «و من حیث خرجت فول وجهک شطر المسجد الحرام و إنه للحق من ربک و ما الله بغافل عما تعملون، و من حیث خرجت فول وجهک شطر المسجد الحرام و حیث ما کنتم فولوا وجوهکم شطره لئلا یکون للناس علیکم حجة إلا الذین ظلموا منهم فلا تخشوهم و اخشونی و لأتم نعمتی علیکم و لعلکم تهتدون» این تأکیدهای پی در پی که در آیة بعد نیز خواهد آمد، همگی حاکی از این حقیقت است که موضوع تغییر قبله و نسخ حکم سابق برای گروهی از تازه مسلمانان گران بوده؛ همانگونه که برای دشمنان لجوج، دستاویزی برای سمپاشی."