چکیده:
شناخت روایات جعلی و تمییز آنها از روایات معتبر، یکی از بایسته های مهم پژوهشی است. در جوامع حدیثی شیعه و اهل سنت، روایاتی وجود دارد، که نشانه های مختلفی را برای ظهور امام زمان بیان می کند. یکی از این نشانه ها، روایات قتل نفس زکیه و قیام سیدحسنی است.
تحلیل و تطبیق این روایات به روش تاریخی نشان می دهد خروج سیدحسنی، در واقع یک علامت ظهور نیست و با علامت قتل نفس زکیه متفاوت است. روایت سیدحسنی، روایتی غیرقابل اعتماد است که توسط حسین بن حمدان خصیبی(متوفی 334) زعیم فرقه نصیریه، در راستای اثبات دیدگاه های این فرقه جعل شده است. بررسی های تاریخی می تواند علت این جعل را در بستر تاریخ تبیین نماید.
نخستین بار، محمد بن یعقوب کلینی، (متوفی 329) توصیفی از نفس زکیه، را به خطا برای سیدحسنی بدون ملقب ساختن وی به نفس زکیه، به کار برده است. سپس مسعودی (متوفی 346)، لقب نفس زکیه را برای سیدحسنی به کار برده است، پس از قرن چهارم این لقب در میان علویان، به تدریج شایع شده است و سیدحسنی و نفس زکیه یک شخص پنداشته شده اند و به دنبال آن، قیام حسنی به عنوان علامت ظهور امام زمان قلمداد شده است.
Identifying fake hadiths and distinguishing them from authentic hadiths is one of the important research issues. There are hadiths in Shi'a and Sunni hadith compilation that present different signs for the reappearance of the Imam Mahdi (AS). One of these signs is the hadiths of the murder of Zakiah (pure) Soul and the rise of Seyed Hassani.
Analyzing and comparing of these hadiths in a historical way that the hadith of Seyed Hasani's uprising is not really a sign of reappearance، and is different from the sign of the murder of Zakiah Soul. The hadith of Seyed Hassani is an unreliable hadith that has been falsified by Hossein ibn Hamdan Khasibi (d. 334)، the leader of Nusayriyah Sect، in order to prove the views of this sect. Historical investigations can explain the cause of this fabrication in the context of history.
For the first time، Mohammed bin Ya'qub Kulayni، (d. 329) used a descriptive account of Zakiah Soul mistakenly to refer to Seyed Hassani without naming him as Zakiah. Later، Mas'udi (d. 346) used the title of Zakiah soul for Seyed Hassani. Since the fourth century، this nickname has gradually become widespread among the Alawites. And Seyyed Hassani has been identified with Zakiah Soul، consequently، the Hassani uprising has been considered as the sign of the reappearance of Imam Mahdi (AS).
خلاصه ماشینی:
"سپس ابوالفرج اصفهانی که زیدی مذهب است، در مقاتل الطالبین، کتابی که به شرح حال فرزندان شهید از نسل امام علی( اختصاص دارد، میگوید: « و کان علماء آل ابی طالب یرون فیه أنه النفس الزکیة و أنه مقتول بأحجار الزیت» این عبارت نشان میدهد در میان زیدیه که قائل به رجعت محمد بن عبدالله بن حسن بودند، در این مقطع زمانی نفس زکیه گفته میشد، کسی که در منطقه احجار الزیت کشته میشود.
بنابراین، به نظر میرسد، نخستین بار در علائم ظهور اگر چه شیخ مفید از قتل نفس زکیه و قتل سیدحسنی به صورت جداگانه یاد میکند، و یا سیدمرتضی با وجود یاد از محمدبن عبدالله بن الحسن از او با عنوان نفس زکیه یاد نمیکند، (سیدمرتضی متوفی 436، 1998: ج1، 175) کلینی متوفی 329 از روی سهو وصف معقول بودن را که درباره نفس زکیه در متون روایی وارد شده است، برای سیدحسنی ذکر میکند، علت نادرستی این برداشت آن است که پیش از این حتی در کتاب الهدایة الکبری خصیبی سخنی از کشته شدن سیدحسنی به میان نیامده بود، و این وصف در آثار شیخ مفید، شیخ طوسی و...
مسئله رجعت امام حسین( در روایات دیگر نیز طرح شده است، ولی در این جا هدف از استناد به این عبارت آن است که منظور خصیبی از خروج سیدحسنی خروج از قبر است و این سیاق عبارات روشن میشود، مسئلهای که در فهم این روایت به آن توجه نشده است، و تصور شده شخص جدیدی است که قیام میکند، در حالی که منظور همان محمد بن عبدالله بن حسن است، و او همچنان گمان میکند که مهدی است، ولی با یک مکالمه کوتاه با امام زمان( قانع میشود که مهدی نیست."