چکیده:
ارزیابی راهبردی در سازمان، به عنوان یکی از وظایف مهم و اساسی مدیریت و یکی از اولین و اساسیترین بخشهای برنامهریزی راهبردی به شمار میرود. در عصر دانشمحور امروز، سازمانهایی موفقترند که راهبردهای جدید مبتنی بر مزیتهای رقابتی را به سرعت اجرا کنند و با شناخت محیط و مشتریان، فرایندها و عملیات خود را بهبود بخشند. دانشگاه نیز به عنوان یک نهاد مهم در راستای آموزش، توسعه و تأمین منابع انسانی باید رقابتی بماند تا بتواند تقاضای مشتریان خود فراهم نماید. لذا، میل به بقا در این محیط رقابتی، برای دانشگاه باز – که در آن به جنبه کاهش موانع زمانی و مکانی برای آموزش و بهرهگیری از روشهای نوین مبتنی بر فناوری اطلاعات بیشتر از سایر جنبهها توجه میشود- آنان را از روی آوردن به مدیریت و برنامهریزی راهبردی برای افزایش قابلیت انطباق با محیط متغیر امروزی و توانایی و پاسخگویی و جلب رضایت مشتریان ناگزیر ساخته است. یکی از مدلهای راهبردی بسیار توانا در این زمینه، مدل کارت امتیازی متوازن است که در آن تمام جنبههای مختلف یک سازمان به طور متعادل پرداخته میشود. لذا در این پژوهش با بهکارگیری نقاط قوت این مدل در مدیریت راهبردی ارزیابی عملکرد، مدل بومی شده کارت امتیازی متوازن در دانشگاههای باز ارائه و به طور موردی در دانشگاه پیام نور- به عنوان بزرگترین دانشگاه باز در ایران- به کار گرفته شده است. نتایج این پژوهش علاوه بر اینکه میتواند به طور کاربردی برای برنامهریزی راهبردی و ارزیابی عملکرد دانشگاههای باز و همچنین دانشگاههای مبتنی بر روشهای آموزش از راه دور به کار گرفته شود در توسعه مدل کارت امتیازی متوازن در بخش دانشگاهی نیز موثر است.
خلاصه ماشینی:
نتایج این پژوهش علاوه بر اینکه می تواند به طور کاربردی برای برنامه ریزی راهبردی و ارزیابی عملکرد دانشگاههای باز و همچنـین دانشـگاههـای مبتنـی بـر روشهـای آموزش از راه دور به کار گرفته شود در توسعه مدل کارت امتیازی متوازن در بخش دانشگاهی نیز موثر است .
لذا هدف مقاله حاضر آن است که با به کارگیری یکـی از مدلهای معروف ارزیابی عملکرد تحت عنوان مدل کارت امتیازی متوازن (BSC) - کـه در سـایر بخـش هـا نتـایج خوبی را داشته است - آن را در محیط آموزشی مورد آزمون قرار دهد و با توجه به ساختار و نظام آموزشی دانشگاه پیام نور به عنوان تنها دانشگاه مبتنی بر نظام آموزشی باز و از راه دور در ایران، شاخص های مناسب بـرای ارزیـابی عملکرد آن را در چهار دیدگاه مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی، و یادگیری و رشد تعیین نماید.
٢-٢- مدل کارت امتیازی متوازن : کاپلان و نورتون ٧ اعلام کردند که برای انجام ارزیابی کامل ، سازمان بایـد از چهـار منظر ارزیابی شود: الف - منظر مالی: شاخص های مالی از اجزاء مهم BSC هستند، این منظر به ما میگویـد کـه اجـرای موفقیـت آمیـز اهدافی که در سه منظر دیگر تعیین شدهاند، نهایتا به چه نتایج و دستاوردهای مالی منجر خواهند شد.
فرم تعیین شاخص های کمی مرتبط با فاکتورهای کلیدی متناسب با بعد مشتری کارت امتیازی متوازن استراتژی سازمان: تطابق و سازگاری با انتظارات مشتریان مصادیق و اهداف ایجاد ارزش و رضایت برای مشتریان (به تصویر صفحه مراجعه شود.
فرم تعیین شاخص های کمی مرتبط با فاکتورهای کلیدی متناسب با بعد فرآیندهای داخلی کارت امتیازی متوازن استراتژی سازمان: فراهم آوری محیط یادگیری متعالی مبتنی بر نظام آموزشی باز و ایجاد امکانات و خدمات آموزشی برای (به تصویر صفحه مراجعه شود.