چکیده:
مفهوم کمال در اندیشه ارسطو در مابعدالطبیعه با کلماتی مانند انرگیا و انتلخیا بیان میشود هر دو در انگلیسی بهactuality ترجمه شده است. ارسطو در مباحث مختلف از «انرگیا» و «انتلخیا» سخن گفته است: در مابعدالطبیعه در بحث صورت، قوه و فعل و علل چهارگانه، در علم النفس در تعریف نفس، و در طبیعیات در بحث حرکت و در اخلاق بحث سعادت بهنوعی از «کمال» و «فعلیت» استفاده کرده است. پرسش این است معنای دو واژه انرگیا و انتلخیا چیست و چه نسبتی میان معانی آنها در این مباحث مختلف وجود دارد؟ چرا ارسطو از دو واژه برای بیان مقصود خود استفاده کرده است؟ آیا ایندو واژه به هم قابل تحویل هستند؟ ارسطو برای انرگیا و انتلخیا تعریف واضح و صریحی ارائه نکرده است و در قالب مثالها در مواضع مختلف تمایز آنها را بیان کرده است. تفاوت میان انرگیا و انتلخیا بسیار ظریف است؛ انرگیا به معنای «کار معین» و انتلخیا به معنای «کمال و تمامیت» است. در این نوشتار در پی آن هستیم ضمن تبیین معنای انرگیا و انتلخیا در اندیشه ارسطو در مباحث مختلفی که ارسطو از آنها سخن گفته است به تحلیل جایگاه و تفاوت آنها دست یابیم. بدین منظور انرگیا را در چهار معنا که به همدیگر قابل تحویل هستند و انتلخیا را در دو معنا که به هم قابل تحویل نیستند دستهبندی نمودیم و به این نتیجه دست یافتیم که «انرگیا» بهعنوان معنای مقدماتی برای معنای «انتلخیا» است.
خلاصه ماشینی:
پرسش ايـن است که معناي دو واژة انرگيا و انتلخيـا چيسـت و چـه نسـبتي ميـان معـاني آنهـا در ايـن مباحث مختلف وجود دارد؟ چرا ارسطو از دو واژه براي بيان مقصود خود استفاده کـرده است ؟ آيا اين دو واژه به هم قابل تحويل هستند؟ ارسطو بـراي انرگيـا و انتلخيـا تعريـف واضح و صريحي ارائه نکرده است و در قالب مثال هـا تمـايز آن دو را بيـان کـرده اسـت .
١. معناي انرگيا در آثار ارسطو، اغلب ، از «انرگيـا» و «انتلخيـا» بـراي بيـان مفهـوم «کمـال » و نيـز «فعليـت » استفاده شده است که آن را در زبان انگليسي به فعليت ١ ترجمه کرده اند ( ارسطو، ١٣٨٤، ١٠٤٣ الف )؛ يعني کمال براي ارسطو بيانگر فعليت اسـت و فعليـت نيـز در آثـار او بـا دو واژة انرگيا و انتلخيا آمده است .
ازآنجاکه او در بيان منظور خود معمولا به جاي تعريف از مثال بهره مي گيرد، خصوصا در بحث قوه و فعل ، در اين بحث نيز تفاوت حرکت و فعليت (انرگيا) را با مثال هايي بيان مي کند؛ لاغر شدن ، آموختن ، راه رفتن و بنا کردن حرکات هستند و هر حرکتي درواقع ناتمام است (همان ، ١٠٤٨ ب ٣٥).
بر اين اساس مراد او از فعليت همان انرگيا و از انتلخيا کمال تحقق است ؛ اما در متون انگليسي براي هر دو واژة انرگيا و انتلخيا Actuality آمده است .
State University of New York Press.
New York: Oxford University Press.
Aristotle's Metaphysics, A New Translation by Joe Sachs.