چکیده:
ترکیب بندی جزء جدایی ناپذیر هر اثر تصویری است که ویژگی ها و کیفیت آن در نگارگری ایرانی
بر عوامل متعددی از جمله مهارت و نگرش هنرمند، سلیقه حامیان هنری، تاثیرات مکاتب هنری پیشین و
حتی غیر ایرانی بستگی دارد. ترکیب بندی های پیکره ای در آثار رضا عباسی با بهره گیری وی از خط
پردازی روان و موزون و استفاده از سنت های تصویری گذشته، نمونه های کاملی را به نمایش
می گذارند که در بردارنده ارزش های نگارگری اصیل ایرانی است . اما در اواخر حکومت صفویه و
با ایجاد تحولات متعددی در حوزه های اقتصادی، اجتماعی وغیره ،تغییرات ساختاری متعددی بر
نگارگری ایرانی تحمیل شد . از جمله این تغییرات گرایش به تفکرات مادیگرایانه،توجه به فضا سازی
واقع گرایانه و دوری از فضا سازی عارفانه،بهره گیری از ترکیب بندی های ایستا و تصنعی ، تغییر
اسلوب های فنی و زیبایی شناسی آثار وغیره است. که از اواخر دوره صفویه وتوسط شاگردان رضا
عباسی آغاز و در قاجاریه به بار نشست و عاقبت تحولات مذکور در سایه حمایت دربار قاجار سبک
پیکره نگاری درباری جدیدی را پدید آورد.
در مقالة پیش رو آثارپیکره داررضا عباسی به عنوان نماینده مکتب اصفهان و آثاری از دو نقاش
قاجاری ، میرزا بابا و مهر علی، مورد بررسی تطبیقی و تحلیلی قرار گرفته است. در پایان، این نتیجه
حاصل می شود که نگارگری ایرانی در روند گذر از سنت گرایی به تجدد خواهی و با پذیرش عناصر
وارداتی اروپایی و همچنین تغییر سلیقه حامیان با نفوذ، دچار تغییرات بنیادی شد و این تغییرات ماهیت
ترکیب بندی های پیکره ای هنرمندان را تحت تاثیر قرار داد .اما هنرمندان ایرانی توانستند با هم آمیزی
سنت های پیشین و عناصر وارداتی جدید ، سبک نویی را بنیانگذاری کنند که دستاورد مهمی به شمار
می رود.