چکیده:
گل قرمز به عنوان محصول زائد صنعت آلومینیـوم ، بـه صـورت دوغـاب دارای pH بـالا، غلظـت زیـاد Na و بـا مشخصه دانه ریز بودن و نیز با مقادیر مواد جامد فراوان (٪٦٠-٣٠) در استخرها و دریاچه های گل انباشته مـی شود. عمده نگرانیهای زیست محیطی مـرتبط بـا مقـادیر بـالای گـل قرمـز تولیـدی، قلیاییـت زیـاد، تـاثیرات ریزگردهای قلیایی در هوا و انتشار فلزات سمی در محیط است . بنابراین ، مطالعات خنثی سازی باطله هـای گـل قرمز حاصل از فرآوری بوکسیت ضروری است . با استفاده از آنالیزهای XRD (نوع کـانیهـای تشـکیل دهنـده )، XRF (میزان عناصر اصلی و فرعی) در ٢٥ نمونه تعیین گردید. نتایج ، نشان دهنده وجود غلظت بالای تعـدادی از فلزات کمیاب (به دلیل قلیایی بودن بالای گل قرمز) در نمونه های گل قرمز میباشد که قابلیت ورود به آب های سطحی و زیرزمینی منطقه را دارند. جهت خنثی سازی معضل مربوط به قلیایی بودن بالای پسماندها (حدود ١٠)، با آزمایشات خنثـی سـازی توسـط آب مقطر، برآورد گردید که حجم آب مورد نیاز برای کاهش قلیاییت ، ٥٠٠ هزار تن باطلـه ای کـه سـالانه تولیـد میشود، در حدود ٢٨٠ میلیون متر مکعب میباشد. از آنجا که میزان نزولات جـوی در منـاطق مـورد مطالعـه ، پتانسیل کاهش این قلیاییت را ندارند، منابع آبی منطقه به شدت در معرض آلودگی قـرار دارنـد. بنـابراین بـرای کاهش این مشکل روش استحصال فلزات و عناصر با ارزش از گل قرمز صورت گرفت . تا علاوه بر صرفه اقتصادی با حذف Na و استحصال فلزات با ارزش ، آثار زیست محیطی مرتبط با قلیاییت آن نیز کاهش یابد.
خلاصه ماشینی:
تاثیر قلیایی بودن بالای گل قرمز حاصل از فرآوری بوکسیت بر محیط زیست آرش بیات ١، بهزاد شاهرضائی ٢ ١ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین ، خمین ، ایران ٢ دانشجوی کارشناسی ارشد عمران – مدیریت ساخت ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین ، خمین ، ایران چکیده گل قرمز به عنوان محصول زائد صنعت آلومینیـوم ، بـه صـورت دوغـاب دارای pH بـالا، غلظـت زیـاد Na و بـا مشخصه دانه ریز بودن و نیز با مقادیر مواد جامد فراوان (٪٦٠-٣٠) در استخرها و دریاچه های گل انباشته مـی شود.
در این مطالعه ، خنثیسازی گل قرمز توسط روش های فـرآوری استحصـال عناصـر صورت گرفت تا به دلیل اقتصادی شدن استفاده از گل قرمز، آثار نامطلوب زیست محیطی گل قرمز نیز رفع شود.
Al2O3 + 4H2O + Red Mud که قلیاییت فاز مایع گل قرمز در اثر افـزودن NaOH و قلیاییـت فـاز جامـد بـه علـت وجـود هیدروکسـیدها، کربنات ها، آلومینات ها و آلومینوسیلیکات ها ایجاد میشود (گرف ، پاور، کلوبور، ٢٠١١): 2NaOH + H2O 2NaOH; NaOH Na2O + H2O </رجوع شود به تصویر صفحه> در طی فرایند بایر کانیهای فرعـی ماننـد سـودالیت از واکـنش سـدیم هیدروکسـید بـا کـانیهـای گیبسـیت (AlOHO٢٣٣٢)، بوهمیت (HO٢ ,AlO٢٣)، کائولینیت (٢(OH)AlSiO٢٢٥) حاصل میشود.
در نتیجه در این مطالعـه ، خنثـیسـازی گـل قرمـز طـی روش های فرآوری استحصال عناصر و فلزات با ارزش صورت گرفت تا همزمان به دلیـل اقتصـادیشـدن اسـتفاده از گـل قرمز، آثار نامطلوب زیست محیطی گل قرمز (مانند قلیاییت ) کاهش یابد.
Keywords: Red mud, Bauxite, High alkalinity, Extraction of metals.