چکیده:
مطالعات متعددی در بورس اوراق بهادار تهران به بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر تصمیمات سرمایهگذاران در بازار پرداختهاند؛ اما سمت و سوی بیشتر این مطالعات صرفا بر اصل عقلایی بودن عاملهای اقتصادی و مستندسازی رابطۀ بین کیفیت حسابرسی و قیمت سهام متمرکز بوده است و واکنش مستقیم بازار به معیارهای کیفیت حسابرسی را نشانههایی از تاثیر حسابرسی بر تصمیمات سرمایهگذاران بیان کردهاند و به ندرت نقش حسابرسی مستقل را بر رفتارهای احساسی سرمایهگذاران در بازار بررسی نمودهاند؛ از اینرو هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثر تعدیلکنندگی کیفیت حسابرسی بر تمایلات سرمایهگذاران در قیمتگذاری سهام است. کیفیت حسابرسی بوسیله متغیرهای مشاهدهپذیر نوع گزارشات و اندازه حسابرس اندازهگیری میشود و برای سنجش تمایلات سرمایهگذاران از یک شاخص ترکیبی، متشکل از پنج معیار خرد و دو معیار کلان اقتصادی استفاده شده است تا بتوان اثرات کلان اقتصادی را نیز کاهش داد. بدین منظور، نمونهای متشکل از 560 سال- شرکت طی سالهای 1387-1394 با استفاده از رگرسیون چند متغیره تعدیل شده بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان داد گزارشات حسابرس اعتماد سرمایهگذاران به اطلاعات حسابداری را تقویت میکند و بر تمایلات سرمایهگذاران در قیمتگذاری سهام تاثیر میگذارد؛ اما اندازه حسابرس دارای اثر تعدیلکنندگی نمیباشد و تاثیری بر تمایلات سرمایهگذاران در بازار سرمایه ندارد.
خلاصه ماشینی:
آیا کیفیت حسابرسی دارای اثر تعدیل کنندگی بر رابطۀ بین تمایلات سرمایه گذاران و قیمت سهام است ؟ مبانی نظری پژوهش اطلاعات حسابداری همواره به عنوان مبنایی برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه و تخصیص بهینه منابع در بازارهای مالی مورد استفاده سرمایه گذاران قرار گرفته است (ثقفی و همکاران ، ١٣٩٤).
در همین راستا، اگر چه دیدگاه مالی رفتاری بیان میکند عواملی مانند قدرت محدود در محاسبات ، پیچیده بودن مسائل تصمیم گیری و وجود برخی خطاهای سیستماتیک در قضاوت ها منتج به رفتارهای احساسی در سرمایه گذاران میشود (راعی و فلاح پور، ١٣٨٣)؛ اما با در نظر گرفتن سه بعد نظارتی، اطلاعاتی و اعتباردهندگی حسابرس مستقل ، میتوان دلایلی را برشمرد که نشان میدهد حسابرسی مستقل و باکیفیت توانایی تاثیر بر تمایلات سرمایه گذاران در بازار را دارد.
به طور کلی، اثر تعدیل کنندگی کیفیت حسابرسی بر این ایده مطرح است که حسابرسی از طریق ارزش افزوده ای که به ابلاغ اولیه اطلاعات مالی از واحد گزارشگر اضافه میکند میتواند درک افراد در موقعیت های مختلف تصمیم گیری را تحت تاثیر قرار دهد و بر تمایلات سرمایه گذاران در قیمت گذاری سهام تاثیر بگذارد.
در این بخش از پژوهش ، به بررسی اثر تعدیل کنندگی نوع گزارشات حسابرس (اولین متغیر کیفیت حسابرسی) بر رابطۀ بین تمایلات سرمایه گذاران و قیمت سهام پرداخته شده است که نتایج آن در جدول ٦ ارائه شده است .
نتایج آزمون تغییرات R (به تصویر صفحه مراجعه شود) در این بخش از پژوهش ، به بررسی اثر تعدیل کنندگی دومین متغیر کیفیت حسابرسی (اندازه حسابرس ) بر رابطۀ بین تمایلات سرمایه گذاران و قیمت سهام پرداخته شده است که نتایج آن در جدول ٨ ارائه شده است .