چکیده:
گفت وگو از ” گفت“ و ”گو“ (dialogue) برآمده و این چنین ناظر بر دو یا چند نفر است که به تبادل اندیشه یا دیدگاه خود می پردازند. این گونه گفتاری به دلیل تبادلی که از آن انتظار می رود ابتدایی ترین و البته مهم ترین نوع ارتباط بشری است، چراکه پیش از شکل گیری رسانه های دیگر وجود داشته و خود به عنوان رسانه ای شفاهی به شیوه ای صمیمی و رودررو (face to face) پیام ها را میان افراد منتقل کرده است. همین مهم همچنان موجب می شود که این شیوه ارتباطی به عنوان روشی پر کاربرد در رسانه های گوناگون مورد استفاده قرار گیرد که سهم تلویزیون در این میان قابل توجه است. این مقاله پژوهشی با تمرکز بر بنیان های گفت وگو سعی دارد ابعاد ”محتوایی“ و ” شکلی“ گفت وگو را در قالب یک برنامه تلویزیونی بازشناسد. اسناد موجود و مصاحبه با 15 تن از کارشناسان حوزه ارتباطات و تولید تلویزیونی، منابع گردآوری داده ها در این مقاله را فراهم آورده اند. نتایج نشان می دهد که نقطه ثقل ”محتوا“ در این برنامه ها متنی است چند بعدی که دیدگاه های متناظر را بازتاباند و صیرورت آن در ذهن مخاطب، نکته های دیگری را روشن کند. اما ”شکل“ گفت وگو تابعی از متن است که باید بیش از همه در خدمت معنای گفت وگو قرار گیرد و هماهنگ با آن باشد.
خلاصه ماشینی:
میتوان ادعا کرد مصاحبه، نوعی دادوستد دیدگاه یا گونهای از ارتباط گفتاری است که به علت کاربرد بسیار به یکی از قدیمیترین فنون تولید تلویزیونی تبدیل شده است و بهطور وسیع در این رسانه مورد استفاده قرار میگیرد.
این قالب که بیشتر بهصورت ترکیبی تولید میشود، اگر بهدرستی مورد استفاده قرار گیرد فوقالعاده مفید است و میتواند تصاویر تلویزیونی تولید کند که ضمن ارائه اطلاعات از ارزش زیباشناختی نیز برخوردار هستند.
(زلالیبناب، 1387: 4) اما تفاوت برنامههای گفتوگومحور تلویزیون با رادیو در این است که در تلویزیون، عناصر بصری به کمک محتوا میآید و تعریف کاملتری از یک رویداد یا موضوع ارائه میدهد.
(Hutch by, 2006: 19) ذکر این نکته لازم است که شیوههای برنامهسازی در رادیو و برنامههای گفتوگومحور آن که به وسیله تهیهکنندگان این رسانه ابداع شده بود بر نخستین برنامههای گفتوگویی تلویزیون (اواخر 1940 و اوایل 1950) تأثیر فراوانی گذاشت؛ باید گفت پایهگذاران گفتوگو در تلویزیون، تجربههای بسیاری از این قالب در رادیو داشتند.
(Timberg, 2002: 91) عناصر اصلی در تنظیم محتوای تلویزیونی هر چند بین تلویزیون، سینما و رادیو در ظاهر شباهتهایی وجود دارد باید گفت که تلویزیون برای انتقال پیام به مخاطب، قواعد خاص خود را دارد که باید آنها را بهخوبی شناخت.
، باید هنگام تولید یک برنامة گفتوگومحور دقت کرد که آیا هدف مورد این برنامه با اهداف آن رسانه همخوانی دارد یا نه.
جدول 6 ویژگیهای فرم در برنامههای گفتوگومحور تلویزیون از نگاه کارشناسان به تصویر صفحه مراجعه شود اثرگذاری پنهان صحنه نباید شلوغ باشد و بهطور مشخص و عیان پیام رسانی نماید بلکه باید در لفافه به روند فرستادن پیام کمک کند.