چکیده:
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت دگرنویسی عنوانهای نرمافزارهای دیداری-شنیداری غیرفارسی در فهرست پیوسته کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و ارائه دستورالعمل پیشنهادی، انجام شد.
روش: مطالعه حاضر پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعه آماری پژوهش ۲۲۱۳ مورد عنوانهای منابع نرمافزاری دیداری-شنیداری غیرفارسی در فهرست پیوسته کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است، که از سال ۱۳۷۲ تا اول دیماه سال ۱۳۹۳ در این فهرست وارد گردیده است. گردآوری دادهها با استفاده از کارت مشاهده محقق ساخته انجام گردید.
یافتهها: از ۲۲۱۳ عنوان منبع تعداد ۱۷۷۲ مورد از این عنوانها در فهرستنویسی آنها از عنوان روی منبع استفادهشده، در ۱۳۴ مورد از عنوانها دگرنویسی انجام شده است، در ۷ مورد از این منابع ترجمه و در ۳۰۰ مورد از آنها ترکیبی از ترجمه و دگرنویسی صورت گرفته است.
نتیجهگیری: در سازمان کتابخانهها، فهرستنویسی منابع نرمافزاری مانند دیگر مواد دیداری-شنیداری صورت میگیرد و برای منابع نرمافزاری تمایزی قائل نشدهاند. با توجه به اینکه سرشناسه منابع دیداری-شنیداری عنوان منبع است، جستجوی منابع نرمافزاری دیداری-شنیداری اگر با عنوان صورت گیرد، وجود دگرنویسی برای عنوان این منابع امری ضروری مینماید. برای یکدستی این دگرنویسی، شیوهای مشخص و معیار، ضروری بهنظر میرسد. همچنین برای ضبط واژههای قرضی در فارسی، به سبب اختلاف فاحش نشانههای الفبای زبانهای خارجی، مشکلات جدی وجود دارد. الفبای فارسی آوانگار نیست و بههمین جهت در ضبط دقیق تلفظها دچار مشکل است. از اینرو، ضبط تلفظ واژههای بیگانه در فارسی با چندگونگی روبه روست. لذا بهتر است سازمان کتابخانهها، موزهها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی، برای منابع با ویژگیهای خاص به دستورالعملی مجزا از فهرستنویسی سایر مواد دیگر داشته باشد.