چکیده:
امروز به حادثه عاشورا و شهادت حضرت اباعبدالله، به عنوان یک فرهنگ نگریسته میشود. و در طول تاریخ قرائتهای مختلف از آن صورت گرفته است. نفوذ این فرهنگ در جان مسلمانان، آن را به عرصه هنر و ادبیات کشانده و یکی از شایع ترین شکل های هنری مکتب عاشورا، شعر عاشورایی است.
فواد کرمانی (متوفی 1317 ه .ش) از شاعران عاشورایی است که با قرائت عرفانی و عاشقانه به عاشورا مینگرد و این مقاله ویژگیهای مکتب شعری این شاعر را در حوزه شعر عاشورایی باز نموده است؛ ویژگیهایی نظیر زبان و بیان غنایی و عاشقانه، دریافتهای عرفانی و فلسفی، پیوند با قرآن و حدیث، رنگینی سخن و . . .، همچنین در درآمد کار، دوره های شعر عاشورایی و سیر نگاه عارفانه و عاشقانه به عاشورا در ادبیات فارسی تعبیه شده است. یگانگی فواد در غزل عاشقانه عاشورایی یافته این مقاله است.
خلاصه ماشینی:
(فخرالمحققین ، ١٣٧٤: ٤٣) ٣- دوره های شعر عاشورایی شعر عاشورایی که آغاز آن همپای شعر دری دانسته شده ، (مجاهدی ،١٣٧٩: ١٣) بدلیل شرایط سیاسی تا پایان قرن نهم ظهور و بروز چندانی ندارد، اگرچه در تمام این دورة شـش قرنه حضور داشته است و شیعیان و شاعران شیعی با همة حصر و حبسها چراغ آن را روشن نگه داشته اند و رفته رفته در پایان این دوره بفراوانی رسیده است ، اما اندک تفحصی در بـاب شعر عاشورا ذهن را متوجه عصر صفویه میکند: آنجا که بـه تعبیـر دکتـر صـفا «جهـانجوی نوخاستة صفوی » با ابراز علاقه به خاندان رسالت ، بزرگترین حکومت شیعی را تشکیل داد و این حکومت پس از دو قرن و نیم ، گرایش آیینی شیعه را بخوبی جـایگیر سـاخت و پـس از صفویان پادشاهی قابل توجه از ترکان قجری است و ایـن عصـر، دورة بعـد شـعر عاشـورایی است و نهایتا دورة معاصر.
قابل توجه این که عصر قاجاریه ، همچنان که به قرائت سیاسی و براندازی عاشورا، خاصه در دورة مشروطیت ، نظر دارد، در نگاه عرفانی نیز از تمام عصرهای برشمرده شده برای شعر عاشورایی سر است .
٢- قرائتهای مختلف از نهضت عاشورا، تأثیر مستقیم در مضمونپردازی شاعران هر قرائت داشته است و فؤاد با قرائت عاشقانه و عرفانی با این نهضت روبرو شده و شعر عاشورایی خود را با نگاه عاشقانه و عرفانی پرداخته است ، در حـالی کـه دورة معاصـر ایـن نگـاه را در شـعر عاشورایی نمی بیند و برداشت سیاسی از نهضت عاشورا فراوانی دارد.