چکیده:
رمان هفت جلدی آتش بدون دود ، برنده «جایزه برگزیده داستان نویسی بیست سال پس از انقلاب» اثر ارزشمند زنده یاد نادر ابراهیمی(1387-1315 ش.)، روایتی از پیدایی قوم ترکمن و سرگذشت زندگی آنان تا سالهای پایانی حکومت پهلوی است. نادر ابراهیمی علاوه براین رمان پرآوازه ، سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن و نیز داستانهای دشنام، بدنام، کلاغها، خانهای برای شب و دهها داستان ونمایشنامه دیگر درچندین عرصه نگاشت: ادبیات کودکان و بزرگسالان و آثارنظری، ترجمه، مقاله و آثاری از این دست که در این میان کتاب صوفیانهها و عارفانهها (تاریخ تحلیلی پنج هزارسال ادبیات داستانی ایران) و رمان آتش بدون دود، جایگاه بارز و برجستهای دارد.
این مقاله میکوشد به بازشناسی رمان آتش بدون دود پرداخت ، به نقد و تحلیل عناصر داستانی ازجمله زمان، مکان ، زاویه دید، شخصیت پردازی ،پیرنگ داستان و درونمایه – البته بانگاهی نو ومتفاوت- روی آورد.
خلاصه ماشینی:
نادر ابراهیمی عـلاوه بـراین رمـان پرآوازه ، سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن و نیـز داسـتانهای دشـنام ، بـدنام ، کلاغهـا، خانه ای برای شب و دهها داستان ونمایشنامه دیگر درچندین عرصه نگاشـت : ادبیـات کودکـان و بزرگسالان و آثارنظری ، ترجمه ، مقاله و آثاری از این دست که در این میان کتـاب صـوفیانه هـا و عارفانه ها (تاریخ تحلیلی پنج هزارسال ادبیات داستانی ایران ) و رمان آتـش بـدون دود، جایگـاه بارز و برجسته ای دارد.
این مقاله میکوشد به بازشناسی رمان آتش بدون دود پرداخـت ، بـه نقـد و تحلیـل عناصـر داستانی ازجمله زمان ، مکان ، زاویة دید، شخصیت پردازی ،پیرنگ داسـتان و درونمایـه – البتـه بانگاهی نو ومتفاوت - روی آورد.
شخصیتهای این رمان را میتوان در سه نسل مورد بررسی قرار داد: نسل اول : سرگذشت گـالان اوجـا و جنگاوریهـای او؛ روایـت اختلافـات ، کینـه جوئیهـا و خونخواهیهای بین قبیله ای / نسل دوم : ماجرای آق اویلر و آقشام گلن فرزندان گالان ؛ پیـدایی اختلاف بین اوجاها و یموتها، یا به عبارت دیگر اختلاف درون قبیلـه ای / نسل سـوم : تـاریخ وحدت ترکمن ؛ روایت تلاش و کوشش آلنی و مارال در رسیدن به اتحاد ترکمنهاست .
٦- درونمایة رمان درونمایه که در اصل فکر اصـلی در هـر اثـر ادبـی اسـت ، هماهنـگ کننـدة موضـوع بـا شخصیت ، صحنه و دیگر عناصر داستان است و سمت و سوی فکـری و ادراکـی نویسـنده را نشان میدهد، به این مفهوم ، درونمایه یا مضمون ، به معنای کـل اثـر اسـت ؛ یعنـی فکـر یـا مجموعة افکاری که موضوع اساسی مورد نظر نویسنده را در داستان تحکیم میکند.