چکیده:
در بررسی سبک بیدل و پژوهش در وابسته¬های عددی شعر وی این باور شکل میگیرد که یکی از هنرهایی که در سبک هندی بویژه شعر بیدل جلوه¬گری میکند، ترکیبات جدید و استفاده از اعداد در ساخت آن است که عامل تنوع لغات و اصطلاحات در زبان شده است .ساخت این ترکیبات و ایجاد طرز نو و ساختار شکنی بیدل تعیین کننده جایگاه طرز او در بین شاعران سبک هندی است، در این جستار تلاش شد به ساخت انواع وابسته¬های عددی که شفیعی کدکنی در کتاب شاعر آینه¬ها از آن بعنوان عوامل ابهام¬زا نام میبرند، ترکیبات تازه و مضامین جدید غزلیات بیدل و تحلیل پیوند آنها اشاره شود تا بدین طریق یکی از شگردهای شعری بیدل نشان داده شود. شایان ذکر است که تمامی شاهد مثالهای غزلیات بیدل دهلوی برگرفته از کتاب کلیات بیدل، تصحیح اکبر بهاروند و پرویز عباسی داکانی است.
خلاصه ماشینی:
ساخت ترکیبات وابسته های عددی خاص در غزلیات بیدل (ص ٣١٢ - ٣٠١) 1 رقیه کاردل ایلواری تاریخ دریافت مقاله :٩٠/٦/١٧ تاریخ پذیرش قطعی :٩٠/٨/٢٥ چکیده : در بررسی سبک بیدل و پژوهش در وابسته های عددی شعر وی این باور شـکل میگیـرد کـه یکی از هنرهایی که در سبک هندی بویژه شعر بیدل جلوه گری میکند، ترکیبات جدید و استفاده از اعداد در ساخت آن است که عامل تنوع لغات و اصطلاحات در زبان شـده اسـت .
سـاخت ایـن ترکیبات و ایجاد طرز نو و ساختارشکنی بیدل تعیین کنندة جایگاه طرز او در بین شاعران سـبک هندی است ، در این جستار تلاش شد به ساخت انواع وابسته های عددی که شـفیعی کـدکنی در کتاب شاعر آینه ها از آن بعنوان عوامل ابهام زا نام میبرند، ترکیبات تازه و مضامین جدید غزلیـات بیدل و تحلیل پیوند آنها اشاره شود تا بدین طریق یکی از شگردهای شـعری بیـدل نشـان داده شود.
چگونگی ساخت ترکیبات وابسته های عددی : شایان ذکر است که ژرف ساخت و بن مایة تصاویر ترکیبات خاص بیدل ، بـرخلاف آنچـه که در کتاب شاعر آینه ها گفته شد، تشبیه نیست بلکه مجاز به علاقة حال و محل یا ظرف و مظروف است که خود عامل آشنایی زدایی و ساختارشکنی شده است .
بر اساس نظر نگارنده ، این ترکیبات از سه قسمت تشکیل شـده اسـت (عـدد+ وابسـته + معدود) مثل : «یک سحر رسوایی » که در این ترکیب ، (یک + سحر) با هم ترکیـب عـددی را میسازند که وابستة عددی نامیده میشود (رسوایی ) هسته است .