چکیده:
صادق هدایت یکی از نخستین نویسندگان و پژوهشگرانی است که با فرهنگ عامّه مردم ایران برخورد علمی و دقیق داشت. وی ضمن پژوهش در فرهنگ عامّه (فولکلور) در داستانهای خود نیز از این عناصر استفاده کرد و تصویری روشن از فرهنگ و آداب و رسوم سرزمین خود در آن ارائه داد. کاربرد این عناصر در میان نویسندگان معاصر هدایت (به غیر از جمالزاده در «یکی بود یکی نبود» و دیگر داستانهایش) دیده نمیشود و میتوان گفت هدایت جزو اولین نویسندگانی بود که از این عناصر در داستانهای خود استفاده کرد و این امر به گونه¬ای سبک شخصی هدایت تلقی میشود. این مقاله تلاش دارد تا عناصر فولکلوریک بکار رفته در داستانهای هدایت و چگونگی استفاده از آنها را که باعث تشخص سبکی آثار هدایت شده، مورد بررسی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
کاربرد عناصر فرهنگ عامه (فولکلور)، ویژگی سبکی داستانهای صادق هدایت (ص ١١٥- ٩٧) 1 عبدالله حسن زاده میرعلی تاریخ دریافت مقاله : ٩١/٢/٨ تاریخ پذیرش مقاله : ٩١/٣/٢٠ چکیده صادق هدایت یکی از نخستین نویسندگان و پژوهشگرانی است که بـا فرهنـگ عامـة مـردم ایران برخورد علمـی و دقیـق داشـت .
این مسأله در مورد داستانهای کوتاه صادق هدایت که مشخصه های زبانی و ارزشهای بیانی - به خصوص آنجا که صحبت از تأثیرپذیری از متون کلاسیک فارسـی نیـز در میـان می̂Hیـد- بسیار خود را مینمایند، حائز اهمیت است .
(جمالزاده و افکار او، مهرین : ص ١١٣) پس با توجه به این مسأله که سبک ، انحراف از نرم اسـت و ویژگیهـای زبـانی و بیانی اثر، آنگاه که حاصل آگاهی و تعمد آفرینندة اثر باشد و بسامد چشمگیری هـم داشـته باشد، ایجاد سبک میکند، (موسیقی شعر، شفیعی کـدکنی : ص٥) به بررسی کاربرد عناصر فرهنـگ عامـه در داستانهای کوتاه و بلنـد هـدایت میپـردازیم و بـه اختصـار در مـورد آن حـرف میـزنیم .
شاید ناکامی جمالزاده این باشد که بلافاصـله بعـد از اولین اثرش (یکی بود یکی نبود)، نویسنده ای قدر به نام هدایت پا بمیدان گذاشت و عرصـه را بر وی تنگ کرد؛ اما تأثیر غیر مستقیم جمالزاده که هنوز هم میتـوان از آن بعنـوان یـک میراث گرانبها سخن گفت ، همان واقع گرایی و توجه بزبان و فرهنگ مردم کوچـه و بـازار و تلاش ارزندة وی برای ساده کردن زبان و پرهیز از تشبیه و استعاره های پیچیـده و معمـاوار است .