چکیده:
در این پژوهش شخصیت پردازی در حکایات اسرارالتوحید بر اساس نظریه روایتشناسی ساختارگرا (ژنت و گریماس) مورد بررسی قرار میگیرد. روش کار در این پژوهش، روش توصیفی تحلیلی است. هدف از این پژوهش کشف، شناسایی و میزان موفقیت محمد بن منور در پردازش شخصیتهای حکایت و نمایان ساختن عظمت و کرامتهای جد خود ابوسعید ابوالخیر در اسرارالتوحید بر اساس شیوه های شخصیت پردازی میباشد. حکایت پردازی در اسرارالتوحید شیوه ای جهت گسترش اندیشه های صوفیانه و ابزاری جهت معرفی و نمایش عظمت شخصیت ابوسعید ابوالخیر است.
خلاصه ماشینی:
شخصیت پردازی تعریف جامع و مانعی از شخصیت Character ارائـه نشـده اسـت ، بـا ایـن وجـود، تمـامی تعاریف مرتبط به شخصیت را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: ١) شخصیت به عنوان یکی از اشخاص داستان ، ٢) شخصیت به عنوان یک پدیدة پدیدار شناسـانه در دسـتۀ نخسـت کـه بیشتر نظریه پردازان از این منظر به شخصیت مینگرند، شخصیت داسـتانی معمـولا انسـانی است که با خواست نویسنده پا به صحنۀ داستان مینهد، با شگردهای مختلفی که نویسـنده به کار میگیرد، ویژگیهای خود را برای خواننده آشکار میسازد و کنش مورد نظر نویسـنده را انجام میدهد و در فرجام از صحنۀ داستان بیرون میرود.
،رضوانیان :ص ١٣٢) در اسرارالتوحید با شخصیتهای انسانی و غیر انسانی مواجه هستیم که با توجه به عنصر توصیف در شخصیت پردازی میتوان بر اساس جدول ذیل مورد بررسـی قـرار داد: (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) شخصیت پردازی غیر مستقیم نویسنده -راوی - در این نوع شخصیت سازی ، اوصاف و اعمال شخصیت داستانی را بـه طـور غیرمستقیم عنوان میکند.
گفتگو در حکایتهای اسرارالتوحید عنصری تأثیر گذار است که باعث میشود مخاطب به صورت طبیعی نسبت بـه افکار و احساس شخصیتهای داستانی آگاهی و حکایت حالتی واقعی پیدا کند: «روزی شیخ ما ابوسعید، در نیشابور نشسته بود و با جمع جایی شد.
در ایـن بخش از پژوهش انواع تک گویی مورد بررسی قرار میگیرد: تک گویی درونی در حکایت مرد حلواگر، زمانی که شخصیت در بیابان راه را گم کرده و سرگردان شده است ، این گونه به تک گویی درونی میپردازد: «پس با خود اندیشه کردم که چنین که مـن پـاره ای از ایـن سـو و پـاره ای از آن سـو میدوم هرگز به هیچ جای نرسم .