چکیده:
مطالعه حاضر سعی در تبیین تاثیر نوسانات حقالضرب به عنوان یکی از منابع درآمدزایی دولت بر اقتصاد زیرزمینی با اتخاذ مدلهای تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) است. برای این منظور از اطلاعات دوره زمانی 1368-1394 مبتنی بر فراوانی دادههای فصلی استفاده شده است. در سناریو اول این مطالعه، درآمد دولت متکی به درآمدهای مالیاتی بوده و از درآمد ناشی از مالیات تورمی یا حقالضرب به میزان 10 درصد استفاده میکند. در این سناریو، به دنبال شوک درآمد ناشی از حقالضرب، به صورت کاهش تولید بخش قابل تجارت، تقویت بخش غیرقابل تجارت، کاهش تورم بخش قابل تجارت، افزایش تورم بخش غیرقابل تجارت و کاهش نرخ ارز حقیقی است. همچنین نتایج نشاندهندة این بود که با شوک وارد شده از ناحیه حقالضرب مبتنی بر افزایش در پایه پولی و به تبع آن افزایش در حجم پول میباشد که بر این اساس شوک وارد شده از ناحیه حقالضرب منجر به افزایش در نرخ رشد حجم پول شده است. در سناریو دوم فرض میشود درآمد ناشی از حقالضرب 30 درصد از درآمدهای دولت باشد. نتایج توابع واکنش آنی حاصل از شوک حقالضرب دولت در این حالت نشان میدهد که تولید بخش قابل تجارت با کاهش مواجه شده و تولید بخش غیرقابل تجارت افزایش یافته است. در نهایت با استفاده از برآوردهای صورت گرفته مشخص گردید که میزان بهینه حقالضرب به منظور حداکثر کردن درآمدهای دولت در اقتصاد ایران معادل 6/8 میباشد که در آن نرخ رشد حجم پول معادل 8/10 میباشد. نتایج به دست آمده بیانگر این بود که افزایش نرخ رشد حقالضرب و مالیات تورمی بالاتر از این نرخ منجر به کاهش درآمدهای مالیات تورمی میشود. همچنین نتایج بیانگر این بود که شوک درآمدهای مالیاتی در کوتاهمدت منجر به افزایش در حجم اقتصاد زیرزمینی شده، اما در بلندمدت با بهبود ساختار نظام مالیاتی منجر به کاهش حجم اقتصاد زیرزمینی میشود.
خلاصه ماشینی:
بخش دوم به افزایش درآمد دولت از طریق افزایش تورم Gross Domestic Production Organization for Economic Cooperation and Development اختصاص دارد که این بخش مالیات تورمی نامیده میشود و ضمن ایجاد درآمد، موجب افزایش حجم پول شده و زمانی که رشد اقتصادی از رشد پول کمتر باشد، سبب افزایش تورم در جامعه میشود.
در این رابطه نرخ مالیات بر مصرف، نرخ مالیات بر درآمد نیروی کار و نرخ مالیات بر اجاره سرمایه میباشد که فرض میشود از فرآیند خودرگرسیون مرتبه اول به صورت زیر تبعیت میکند: به تصویر صفحه مراجعه شودبا معرفی قید بودجه دولت در ادامه به معرفی هزینههای دولت در بخش کالاهای عمومی پرداخته شده است.
تولید کشور بر اساس نفت به صورت زیر در نظر گرفته شده است: به تصویر صفحه مراجعه شودمنابع مالی دولت برای تأمین هزینهها، شامل مالیاتها و درآمدهای نفتی میباشد.
در سناریو اول این پژوهش فرض شده است که درآمد دولت متکی به درآمدهای مالیاتی بوده و از درآمد ناشی از مالیات تورمی یا حقالضرب به میزان 10 درصد استفاده میکند.
نتایج توابع واکنش آنی حاصل از شوک حقالضرب دولت در این حالت نشان میدهد که تولید بخش قابل تجارت با کاهش مواجه شده و تولید بخش غیرقابل تجارت افزایش یافته است.
نتایج توابع واکنش آنی حاصل از شوک حقالضرب دولت در این حالت نشان میدهد که تولید بخش قابل تجارت با کاهش مواجه شده و تولید بخش غیرقابل تجارت افزایش یافته است.
نتایج توابع واکنش آنی حاصل از شوک حقالضرب دولت در این حالت نشان میدهد که تولید بخش قابل تجارت با کاهش مواجه شده و تولید بخش غیرقابل تجارت افزایش یافته است.